بررسی روند تغییرات غلظت آمونیم و نیترات در نیمرخ خاک، در سه نوع تناوب زراعی

دود 30 تا 50 درصد از کودهای نیتروژنی مصرفی، در خاک از دست رفته و به آب های زیر زمینی منتقل می-شوند که سبب آلودگی محیط زیست و ایجاد عوارض گوناگونی در انسان می شود. یکی از عواملی که بر میزان تحرک نیتروژن در خاک تاثیر دارد تناوب زراعی است. به منظور بررسی تاثیر سه نوع تناوب زراعی عمده در استان خوزستان، بر حرکت شکل های معدنی نیتروژن (آمونیم و نیترات)، آزمایشی با استفاده از طرح آماری اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. نوع تناوب زراعی به عنوان عامل اصلی در نظر گرفته شد و عمق خاک و زمان نمونه برداری عامل های فرعی در نظر گرفته شدند. نمونه های خاک پس از هر نوبت آبیاری یا بارندگی از سه عمق 30-0، 60-30 و 90-60 سانتی متر تهیه شدند. غلظت نیتروژن کل، نیترات و آمونیم در نمونه های خاک اندازه گیری گردید. نتایج نشان داد که سه تناوب زراعی مورد نظر، از نظر غلظت نیترات خاک اختلاف معنی داری با یکدیگر داشتند. غلظت نیترات خاک در تناوب زراعی گندم-ذرت (59/26 میلیگرم بر کیلوگرم) به طور معنی داری از دو تناوب دیگر بیشتر بود در حالی که تناوب گندم-برنج کمترین غلظت نیترات (38/6 میلیگرم بر کیلوگرم) را داشت. نوع تناوب زراعی بر غلظت آمونیم خاک تاثیری نداشت. مقایسه غلظت نیترات و آمونیم در زمان ها و عمق های مختلف نشان داد که در هر سه تناوب زراعی غلظت آمونیم نسبت به نیترات بسیار کم بود.