بررسی تاثیر آیین های عاشورایی بر منظر شهری و خاطرات جمعی از دیدگاه شهروندان

منظر شهری پدیده ای همواره در حال تغییر است که تحت تاثیر شرایط مختلف اجتماعی و فرهنگی شکل میگیرد. مذهب به مثابه یکی از عناصر و ریشه های فرهنگی و اجتماعی، نقش بسیار موثری در ایجاد این تغییرات ایفا میکند. همانطور که محیط طبیعی و مصنوع در ایجاد باورها، آیین، آداب و رسوم جوامع تاثیرگذار هستند، مذهب و ویژگی های آن نیز میتواند استفاده و دخل و تصرف در محیط پیرامون را تحت شعاع خود قرار دهند. با توجه به اهمیت آیینهای فرهنگی- مذهبی در شهرهای ایران از گذشته های دور تا کنون و با توجه به تحقیقات بسیار اندک در حوزه معماری، درباره آیین مذهبی عاشورا و بررسی تاثیرات حاصل از آن در منظر شهری از دیدگاه شهروندان، این مقاله تدوین شده است. مقاله حاضر بر این فرض است که «ایام محرم، باعث ایجاد تغییرات اساسی در منظر شهر می شود که این تغییرات در عین بصری بودن (ظاهری و کالبدی) دارای تاثیرات ذهنی فراوانی در خاطر مردم شهر است». روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی است و برای دستیابی به هدف تحقیق از دو روش پیمایش و مراجعه به اسناد کتابخانه ای استفاده شده است. محدوده مورد بررسی چهار منطقه از تهران است که از محله های مورد توجه مردم و برگزارکنندگان آیین مذهبی ایام محرم در شهر تهران است. نتیجه تحقیق حاکی از آن است که اکثریت پاسخگویان علاوه بر تاکید بر ایجاد تغییرات حاصل از آیین مذهبی محرم در منظر شهر، این تغییرات را در عین کالبدی و بصری بودن دارای تاثیرات ذهنی و غیر عینی ماندگار در یاد و خاطره خود از شهر میدانند.