بررسی جایگاه راه ابریشم در دوره های تاریخی ایران باستان

امروزه درباره نام و اهمیت «راه ابریشم» توافق جهانی وجود دارد. سازمان جهانی یونسکو مسیر باستانی شرق دور و خاورمیانه را به این نام می شناسد. بنا بر اسناد سازمان های جهانی، موجودیت آن با شروع تجارت راه ابریشم در این مسیر گره خورده است و آن را سازمان یونسکو از دوره اشکانی به بعد تا اواخر دوره صفویه مشخص کرده است. از نظر یونسکو راه ابریشم زمینه های مطالعاتی چندگانه ای دارد که جامعیت داشتن و میان دانشی بودن و چند دانشی بودن از جمله ویژگی های آن است. پیشینه دراز مدت راه در ایران و موجودیت آن در دوره های مختلف تاریخی و اهمیت آن از جنبه های مختلف، اعم از فرهنگی، ژئوپولتیک و اقتصادی، پدیده میراثی بودن آن را بسیار قوی و مشخص کرده است. با وجود این، در ایران شناخت ابعاد راه باستانی ابریشم کمتر صورت گرفته است. این مقاله می کوشد، تحولات راه ابریشم را با تاکید بر تجارت در گذشته ترسیم و موجودیت آن را در دوره های تاریخی ایران تبیین نماید. شیوه گردآوری مقاله از نوع اسنادی و به روش کتابخانه ای بوده و چنین نتیجه گرفته است که جاده ابریشم در طی دو هزار سال مسیر یکپارچگی، مبادله و گفتگوی کشورهای شرقی و غربی بوده است که در رشد و توسعه مشترک بشریت، سهم بسزایی داشته است. در ایران اهمیت و موجودیت آن به پایداری حکومت ها در دوره های تاریخی ایران -باستان کمک کرده و اهمیت جهانی آن نیز با اقدام، جهت ثبت در فهرست میراث جهانی یونسکو بازتاب یافته است.