نقد روان شناختی داستان موسی و شبان مثنوی از دیدگاه نظریه اریک برن

اریک برن (1970-1910م) شخصیت را متشکل از سه جنبه اساسی می داند و اعتقاد دارد نوزاد در پنج سال اول زندگی، ناخودآگاه اقدام به ضبط تعالیم دریافتی از والدین و محیط می نماید و با این که تحت حکمرانی غریزه و تمایلات جسمانی است، با استفاده از استنتاج، راه نوین منحصربه فردی برمی گزیند. داستان نمادین موسی (ع) و شبان در مثنوی معنوی، نشان دهنده ارتباط متقاطع دو شخصیت روانی متقابل یعنی «والد» و «کودک» است. داستان با دفع «کودک» از جانب «والد» شروع می شود، اما با تعلیم الهی (وساطت بالغ)، هم موسی (ع) به درجه والاتری از شخصیت می رسد و هم شبان از قید «کودک» رهایی می یابد. هدف پژوهش میان رشته ای و کتابخانه ای حاضر، بررسی علمی سه جنبه شخصیتی و حالات روانی رفتاری آنان در شخصیت موسی (ع) و شبان و شخصیت برتر (خدا) بود که در نهایت با استفاده از نظریه تحلیل رفتار متقابل اریک برن، به رمزگشایی از جنبه روانی شخصیت های داستانی انجامید.