مقایسه گروه های عملکردی گیاهی در اراضی دیم رهاشده و پوشش طبیعی مرتع

این تحقیق به منظور مقایسه صفات و گروه های عملکردی گیاهی در مرتع شخم و رهاشده (پس از 28 سال) و مرتع قرق در منطقه بهارکیش قوچان در استان خراسان رضوی انجام شد. در دو سایت شخم خورده و شاهد چهل واحد نمونه برداری یک متر مربعی به روش سیستماتیک تصادفی مستقر شد. در هر پلات فهرست گونه های گیاهی، فراوانی، پوشش تاجی و بیست صفت رویشی، فنولوژیکی و تولیدمثلی اندازه گیری و ثبت شد. بر اساس آنالیز همبستگی پیرسون، با استفاده از نرم افزار R، نه صفت شکل زیستی، تاج گیاه، روش تولیدمثل، ساختار ذخیره ای، نوع ریشه، دوره رویشی برگ، شکل رویشی، دوره زندگی و روش تکثیر صفات عملکردی انتخاب شدند. طبقه بندی و رسته بندی داده ها در ماتریس نه صفت در 112 گونه، با استفاده از نرم افزارهایCANOCO و TWINSPANS، به تفکیک پنج گروه عملکردی منجر شد. درصد پوشش کل دو گروه عملکردی در اراضی شخم خورده به طور معنی داری (70 درصد) کاهش یافت، ولی درصد پوشش سه گروه عملکردی به طور نسبی (10 20 درصد) افزایش یافت. بر اساس نتایج این تحقیق، گیاهان یک ساله با صفات و شکل زیستی تروفیت، ژئوفیت، ریزوم دار در مقابل تخریب شخم مقاوم اند، ولی گیاهان چندساله (فانروفیت، کامفیت، همی کریپتوفیت) و گیاهانی که سیستم ریشه ای راست و تاج پوشش گسترده دارند در مقابل تخریب ناشی از شخم حساس اند.