تاثیر مداخله آموزشی مبتنی بر نظریه رفتار برنامه ریزی شده بر تغییر سبک زندگی بیماران دچار سکته قلبی

بیماری های قلبی-عروقی شایع ترین علت مرگ ومیر در بیشتر کشورهای جهان ازجمله ایران است. کاهش عوارض سکته قلبی و تطابق و سازگاری با آن نیازمند تعدیل برخی رفتارها و اصلاح سبک زندگی بیمار است. در این مطالعه از نظریه رفتار برنامه ریزی شده استفاده شد تا مشخص شود که مداخله آموزشی بر اساس آین نظریه می تواند سبک زندگی بیماران سکته قلبی را تغییر دهد و میزان اثربخشی آن چقدر خواهد بود.
این یک مطالعه کارآزمایی شاهددار تصادفی شده است که بر روی 80 نفر از بیماران دچار سکته قلبی در شهر بندرعباس انجام شد. بیماران به روش تخصیص تصادفی در دو گروه آزمون و شاهد قرار گرفتند. بیماران گروه آزمون در یک مداخله آموزشی 4 جلسه ای منطبق با نظریه رفتار برنامه ریزی شده شرکت نمودند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ای مشتمل بر 3 بخش مشخصات فردی، پرسشنامه استاندارد سبک زندگی و پرسشنامه خودساخته مبتنی بر سازه های نظریه رفتار برنامه ریزی شده بود. روایی آن با استفاده از روش های روایی محتوایی و پایایی آن با استفاده از روش های آزمون- بازآزمون و آلفای کرونباخ تعیین شد. قبل از مداخله، یک ماه و سه ماه بعد از اتمام مداخله آموزشی، پرسشنامه ها به روش مصاحبه با بیماران تکمیل گردید. داده ها با استفاده از آزمون های کای اسکوئر، RMANOVA و رگرسیون خطی چندگانه مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند.
میانگین سنی شرکت کنندگان (7/70 ± 51/5) سال و 67% آنان مرد بودند. در مراحل یک ماه و سه ماه پس از مداخله، نمرات سبک زندگی گروه آزمون افزایش معناداری را در مقایسه با گروه شاهد نشان داد (0/001 > p). همچنین در مراحل یک ماه و سه ماه پس از مداخله نمرات سازه های نظریه رفتار برنامه ریزی شده (نگرش، هنجارهای ذهنی، کنترل رفتاری درک شده، قصد رفتاری و رفتار) در گروه آزمون افزایش معناداری در مقایسه با گروه شاهد داشت (0/001 > p).
برنامه آموزشی طراحی شده بر مبنای الگوی نظریه رفتار برنامه ریزی شده قادر است نگرش، هنجارهای ذهنی، کنترل رفتاری درک شده و قصد رفتاری بیماران سکته قلبی را در مورد اتخاذ سبک زندگی سالم تغییر داده و باعث بهبود تمامی ابعاد سبک زندگی بیماران دچار سکته قلبی شود. لذا پیشنهاد می گردد اثربخشی مداخلات آموزشی مبتنی بر این نظریه برای اصلاح سبک زندگی سایر بیماران نیز موردبررسی قرار گیرد.