بین الجرجانی وهالیدی فی التقدیم والتاخیر والبنیه النصیه
نویسنده:
چکیده:
البنیه النصیه من إحدی البنی التی یکون لها دورها الابرز والاظهر فی الإیصال الی المعنی لانها مع العنایه بحال المتکلم والمخاطب ترتب وتنسق بین معلومات البنی الاخری تحت مجهر العوامل البنیویه وغیر البنیویه. نشاهد هذا الاهتمام بالبنیه النصیه ومکوناتها (منها البنیه التقدمیه- التاخریه والبنیه المعلوماتیه) عند عبد القاهر الجرجانی رائد علم المعانی ومنظره حیثما یدرس بنیه النص بالنسبه الی ترتیب عناصرها وتقدمها وتاخرها فی باب من ابواب کتابه المسمی ب(التقدیم والتاخیر). فهو فی هذا الباب بعنایته الکبیره بسیاق الحال وعناصرها کحال المتکلم والمخاطب یوکد تاکیدا شدیدا علی مکانه المتکلم والسامع ودورهما فی تقدیم کلمه وتاخیر اخری تحت اسالیب مختلفه کالاستفهام والنفی والخبر فی الکلام. حاولنا فی هذا المقال، ضمن المنهج الفنی، ان نقارن بین آراء عبد القاهر وهلیدی فی البنیه النصیه ومکونتی ها لکی نبین کیفیه تعامل علمائنا القدامی مع اللغه ووحداتها کالجمل والنصوص وکیفیه إدخالهم العناصر الخارجه عن اللغه لتحلیلها؛ الکیفیه التی قد وصل إلی ها الغربیون المعاصرون بالجهد والممارسه ووسعوها ونسقوها حالما نحن المسلمین مع وجود هذه الارضیه المثمره المسبقه قد اغفلنا عنها. نرید ایضا تطبیق منهج هلیدی فی تطرقه الی البنیه النصیه ومصطلحاته وبعض اصوله علی امثله الجرجانی فی باب التقدیم والتاخیر لکی نعطی ها صبغه جدیده اکثر نظما واتساما بالسمات والمصطلحات الحدیثه. تشیر النتائج الی ان هناک مفارقات بین آراء الجرجانی وهالیدای من جملتها: 1. افتقار نظریه عبدالقاهر الی تلک المصطلحات الدقیقه والتنظیمات الموجوده فی نظریه هلیدی. 2. عدم تحدید عبدالقاهر وحدته المدروسه کتحدید هلیدی؛ لان الوحده المدروسه عند هلیدی هی النص والفقره.
کلیدواژگان:
زبان:
عربی
صفحات:
533 تا 553
لینک کوتاه:
magiran.com/p1517657
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 1,390,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!