نقش عوامل معنوی در رویش و بالندگی تمدن

«تمدن» در تلقی بیشتر فرهنگ شناسان و تمدن پژوهان، هیئتی تالیفی و نظامی جامع است که همه خرده نظام های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، ارتباطی و تکنولوژیکی مشترک میان مجموعه ای از جوامع دارای خویشاوندی معنایی، نمادین و قرابت اقلیمی و جغرافیایی را در بر می گیرد. تمدن تبلور عینی فرهنگ به عنوان مجموعه فرآورده های معنوی، فکری، تجربی و مهارتی مردم یک جامعه در فرآیند حیات اجتماعی شان است که در قالب هزاران مولفه خرد و کلان نمود می یابد. سوال از خاستگاه و عوامل مادی و معنوی موثر در ایجاد، بالندگی، تثبیت و بقای یک هویت تمدنی از برجسته ترین سوال های مطرح در حوزه مطالعات تمدنی است.
این نوشتار با الهام از آثار جامعه شناختی، مردم شناختی و فلسفه تاریخی، خاستگاه و دلایل ایجاد و بقای تمدن را به صورت نظری، بررسی و با ارجاع به منابع اسلامی، بنیادهای معنوی موثر در شکل گیری و استمرار تمدن موعود مهدوی را در آینده جهان تحلیل می کند. بر این اساس، هدف این مطالعه، بررسی نقش عوامل غیر مادی در رویش و بالندگی تمدن های دارای هویت تاریخی عموما و تمدن آینده اسلامی به صورت خاص است. روش پژوهش در بخش بررسی متون و منابع، اسنادی و در بخش اثبات و تبیین مدعا، تحلیلی، تعلیلی و تبیینی است.