بررسی امکان جانشینی اوراق بهادار ریسک حوادث فاجعه آمیز با بیمه های اتکائی رایج در صنعت بیمه کشور

بحث چگونگی برآورد هزینه ای اجتماعی و خسارات مالی ناشی از وقوع انواع حوادث فاجعه آمیز امروزه یکی از مهمترین مباحثی است که در حوزه علوم اقتصاد و مدیریت مطرح می باشد به طوری که سالانه بسیاری از مراکز تحقیقاتی جهان، طرحها، مقالات و پایان نامه ای مختلف دانشگاهی را حمایتهای مالی و اطلاعاتی می کنند تا شاید بتوان راهکارهائی اجرائی برای جبران غرامات حاصل از وقوع چنین حوادثی با مقیاس بزرگ یافت. پس از سال 2004 در متن ادبیات دانش محاسباتی اقتصادمالی و مدیریت مالی روش های انتقال ریسک موسوم بهART از محبوبیت بیشتری برخوردار گردید. به طوری که بسیاری از مقالات و تحقیقات به دنبال راهکار استفاده از روش هایART رفتند تا بتوانند این بارخسارتی ناشی از این حوادث را از طریق چرخه توزیع ریسک حداقل نمایند و یا در صورت وجود سودآوری جانشین هائی برای روش های مرسوم انتقال ریسک مانند بیمه بیابند. با بررسی وضعیت حوادث فاجعه آمیز مشخص می گردد که در ایران نیز تعداد حوادث فاجعه آمیز بالاتر از متوسط استانداردهای جهانی است اما شدت این حوادث از لحاظ خسارات جانی و مالی از متوسط آمارهای جهانی کمتر است. البته این امر سبب گردیده است تا این ریسک که بطور مرسوم از طریق عملیات بیمه اتکائی واگذار می گردد و حجم به سزائی از آن نیز به بازارهای خارج منتقل می گردد که این امر سرازیری سودهای هنگفت به سوی بیمه گران اتکائی خارجی در کوتاه و میان مدت می شود. در این شرایط با توجه به اینکه حجم نگهداری ریسک صنعت بیمه کشور کمتر از حد جذب این سود می باشد، بنظر می رسد که استفاده از روش های دیگر انتقال ریسک مانند انتشار اوراق بهادار ریسک- که سبب توسعه داد و ستدهای جدید از کانال بورس اوراق بهادار شده و همچنین سهم سودی که به بازارهای خارج منتقل می گردید می تواند در داخل کشور تقسیم گردد- روشی مناسب خواهد بود. لذا در این تحقیق با برآورد رابطه غیرخطی بین خسارات ناشی از حوادث فاجعه آمیز و میزان سرمایه های مورد بیمه در معرض حادثه، تابع توزیع خسارت(با توجه به داده های تاریخی) با استفاده از رویکرد ریاضی شبیه سازی مونت کارلو استخراج و سپس با برآورد ارزش در معرض ریسک، محدوده ای از تابع توزیع زیان شرطی که سودآوری مطلوبی دارد را به عنوان منطقه مناسب چاپ ریسکهای اوراق بهادار ریسک انتخاب کردیم. نتیجه آنکه با توجه به برآوردهای انجام شده 4/4 میلیارد ورق بهادار ریسک را به حداقل ارزش اسمی 1000 ریال می توان چاپ و بفروش رساند که این رقم منطقه ای از تابع توزیع زیان را دربر می گیرند که طی دوره زمانی 47 ساله مورد بررسی تنها ضریب خسارتی معادل 33 درصد داشته اند و این منطقه ای است که خارج از ظرفیت نگهداشت صنعت بیمه ایران بوده و سالانه 67 درصد متوسط سود آن به جیب شرکتهای بیمه اتکائی خارجی می رود.