نقش ایرانیان در پیدایش نماد پزشکی

نماد، کلمه یا شکلی است که معنایی فراتر یا غیر از آن لفظ و شکل را به مخاطب القا می کند. یکی از نمادهای مهم که معرف حرفه پزشکی و دارو و درمان است، «کادوسه» است. کادوسه تصویر دو مار است که به دور یک عصا یا به شکل باز گشاده بالی قائم پیچیده اند، اگرچه این نماد به «اسکلپیوس»، رب النوع پزشکی در یونان نسبت داده شده است، اما ریشه های تاریخی وجود دارد که عصای کادوسه در تمدن ها و آیین های ایران دیده شده است. چنانکه تامل می شود مهم ترین عنصر این نماد مار است که در تمدن های قدیم ایران نماد زندگی، حاصلخیزی و باروری بوده است. در آیین مهرپرستی نیز، مار، نماد زمین است که با لیسیدن خون گاو کشته شده به دست مهر، باروری و آماده شدن برای تجدید حیات را القا می کند. این مقاله به بن مایه های اساطیری مار در تمدن ها و آیین های ایران باستان و پیوند آن با زندگی و درمان و پزشکی می پردازد.