بررسی تاثیر تراکم بر تعداد و نوع منافذ فعال در هدایت آب یک خاک لوم با استفاده از دستگاه نفوذسنج صفحه ای

موضوع مهم و اصلی در مطالعه تراکم، اندازه و نوع منافذ خاک است. در اثر تراکم حجم منافذ خاک، نفوذ آب به خاک و قابلیت دسترسی گیاهان به آب و هوا کاهش یافته و مجموع اثرهای مذکور باعث کاهش کیفیت خاک می گردند. به همین منظور مطالعه مزرعه ای جهت ارزیابی تاثیر تراکم بر منافذ فعال در حرکت آب (منافذ متوسط و درشت) در دانشگاه شهید چمران اهواز در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی، در پنج تیمار و سه تکرار انجام شد. بافت خاک لوم و تیمارها شامل تراکم حاصل از یک، دو، چهار، هشت بار عبور تراکتور و همچنین بدون عبور تراکتور (شاهد) بودند. تعداد منافذ (در دو دسته متوسط و درشت) و درصد جریان عبوری از آن ها، تخلخل موثر و هدایت هیدرولیکی (اشباع و غیراشباع)، در چهار پتانسیل (0 ، 3- ، 5- ، 15- سانتی متر) توسط نفوذ سنج صفحه ای اندازه گیری شدند. در همه تیمارها تعداد منافذ متوسط چندینبرابر منافذ درشت بود. با ایجاد تراکم تعداد منافذ هر دو دسته کاهش یافتند. تعداد منافذ درشت و متوسط در تیمار هشت بار عبور تراکتور که دارای بیشترین سطح فشردگی بودند، به ترتیب 85 و 5/62 درصد نسبت به تیمار شاهد کاهش یافتند. عمده اثر تراکم بر منافذ درشت خاک بود، زیرا با ایجاد تراکم منافذ درشت با وجود کمتر بودن تعداد این منافذ در خاک، بیشتر از منافذ متوسط تحت تاثیر قرارگرفتند.