ارزیابی عملکرد دانه و شاخص های تحمل به خشکی در لاین های گندم تحت شرایط آبیاری مطلوب و محدود در مرحله پرشدن دانه

به منظور شناسایی لاین یا لاین های متحمل به تنش رطوبتی بر اساس شاخص های مختلف و شناسایی بهترین شاخص های تحمل به خشکی، 4 آزمایش در سال 86- 85 در ایستگاه های تحقیقات کشاورزی میاندوآب، همدان، اردبیل و مشهد با 18 لاین امید بخش و دو رقم شاهد در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار و در دو شرایط آبیاری کامل و اعمال تنش رطوبتی در مرحله پرشدن دانه انجام شد. نتایج نشان داد که لاین های شماره C-80-4)2) و Bkt/90-Zhong 87)8) نام گذاری شده به نام میهن با توجه به مقادیر بالای شاخص های تحمل به خشکی MP، GMP، STI، HARM، RDI و مقادیر کم شاخص های TOL و SSI، عملکرد دانه بالا در شرایط مطلوب و تنش رطوبتی در مرحله پرشدن دانه به عنوان لاین های متحمل به تنش رطوبتی در مرحله پرشدن دانه شناسایی شدند. با توجه به ضرایب همبستگی مثبت و معنی دار بین شاخص ها با عملکرد دانه در هر دو شرایط آبیاری و بین شاخص ها، مشخص گردید که انتخاب بر اساس شاخص های GMP، MP، STI و HARM منجر به انتخاب ژنوتیپ هایی با عملکرد دانه بالا در هر دو شرایط آبیاری گردید. نتایج تجزیه به عامل ها نشان داد که 99.83 درصد از تغییرات کل توسط دو مولفه تبیین شدند. مولفه اول با توجیه 70.85 درصد از تغییرات، عملکرد بالقوه و تحمل به خشکی (شاخص های MP، GMP،STI، HARM، RDI) و مولفه دوم با توجیه 28.98 درصد از تغییرات به عنوان مولفه حساسیت به تنش (شاخص های TOL و SSI) نام گذاری شدند. تجزیه کلاستر نشان داد شاخص های STI، GMP، HARM و MP در یک خوشه و TOL و SSI در خوشه دیگر قرار گرفتند.