بررسی دیدگاه کاربران پیرامون عوامل موثر بر قصد استفاده از پایگاه های اطلاعاتی با تاکید بر نظریه جریان

هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل موثر بر قصد استفاده از پایگاه های اطلاعاتی توسط کاربران دانشگاهی با تاکید بر نظریه جریان است. به منظور ساخت مفاهیم و فرضیاتی که روابط بین آنها را مشخص کند، مدل مفهومی پژوهش ترسیم شد. در مدل پژوهش متغیرهای مهارت، چالش، تعامل و کنترل به عنوان متغیرهای درون زا و قصد استفاده، استفاده اکتشافی و اختلال در درک زمان متغیرهای برونزا و تجربه جریان متغیر میانجی در نظر گرفته شده اند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته که بر پایه مطالعه متون و تدوین چارچوب مفهومی بر گرفته از نظریه تجربه جریان از حوزه روانشناسی است، تدوین گردید. جامعه آماری، کل دانشجویان تحصیلات تکمیلی (ارشد و دکترا) دانشگاه یزد (5113) نفر در سال 1392 هستند. برای آزمون فرضیه ها از مدل سازی معادلات ساختاری و همچنین از نرم افزار لیزرل به منظور تحلیل داده ها استفاده گردید. سنجش روایی پرسشنامه با استفاده از تحلیل عامل تاییدی- روش استخراج مولفه اصلی و چرخش واریماکس-انجام گرفت. تحلیل مدل ساختاری نشان داد که مهارت، چالش و تعامل با تجربه جریان به ترتیب با ضریب (63/0، 33/0، 41/0) رابطه مثبت دارند. تجربه جریان بر قصد استفاده با ضریب استاندارد (83/0)، استفاده اکتشافی با ضریب (82/0)، و اختلال در درک زمان با ضریب (52/0) تاثیر مثبت و قوی داشت. با توجه به مقدار تی (70/1-)، و ضریب استاندارد (37/0-) رابطه مثبت بین کنترل و تجربه جریان مشاهده نشد. این نتایج نشان می دهد که تئوری نظریه جریان به استثنای سازه کنترل در یک محیط تعامل کاربر با پایگاه های اطلاعاتی کاربرد دارد. یافته های این پژوهش جنبه مهمی را به عنوان متغیر وابسته به تجربه جریان مورد توجه قرار داده است. این جنبه، متغیر رفتار جدی و اثر گذار کاربران پایگاه های اطلاعاتی است که به واسطه آن، بدون احساس گذر زمان به جستجو و تصمیم به استفاده بیشتر از پایگاه های اطلاعاتی منجر می شود.