کاربرد الیسیتورهای نانویی برای تولید آلوئین در سوسپانسیون سلولی گیاه آلوئه ورا (Aloe vera L.)

نانوذرات به علت داشتن ویژگی های انحصاری بیولوژیکی و فیزیکوشیمیایی، ورود گسترده ای به دنیای بیولوژی و کشاورزی داشته اند. نانوذرات نقره (Nano-Ag) در حال حاضر بالاترین سطح استفاده در نانوتکنولوژی را به خود اختصاص داده است. نانوذره دی اکسیدتیتانیوم (Nano-TiO2) به عنوان یکی از نانوبلورهای نیمه هادی اکسیدفلزی، جایگاه ویژه ای در جهان صنعتی امروز یافته است. در این مطالعه از این دو نانوذره ارزشمند در کشت سلولی آلوئه ورا استفاده شد. دست ورزی محیط های کشت سلولی با استفاده از الیسیتورهای غیرزیستی یکی از راهکارهای مهم برای افزایش تولید متابولیت های ثانویه ارزشمند است. آلوئین به عنوان مهمترین متابولیت ثانویه موجود در آلوئه ورا یک ترکیب آنتراکینونی بوده که دارای خواص ضدمالاریایی، ضدقارچی، ضدباکتریایی و ضدویروسی می باشد. با توجه به کاربردهای فراوان این ماده در صنایع مختلف در این تحقیق از نانوالیسیتورها به منظور افزایش آلوئین در کشت سوسپانسیون سلولی آلوئه ورا استفاده شد و نتایج آن در پنج بازه زمانی مختلف توسط دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارکرد عالی (HPLC) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که نانو نقره طی 48 ساعت پس از اعمال تیمار باعث افزایش آلوئین به میزان 7/43% شده، سپس این میزان تا رسیدن به سطح کنترل کاهش یافت. نانو دی اکسیدتیتانیوم نیز در 48 ساعت اولیه موجب افزایش میزان آلوئین به میزان 6/11% شده اما پس از آن میزان تولید آلوئین کاهش یافت، به طوری که در 168 ساعت پس از اعمال تیمار به میزان 8/8% نسبت به کنترل کاهش نشان داد. با توجه به نتایج حاصل می توان گفت که وجود نانوالیسیتورها می تواند بر تنظیم مسیر تولیدی آلوئین در گیاه آلوئه ورا موثر باشد.