تاثیر پرکاری تیروئید بر روی هورمونهای بخش قشری غدد فوق کلیه

غدد درون ریز یکی از مهمترین سیستمهای کنترل بدن را تشکیل می دهند و از طریق ترشح هورمونها، اثر تنظیمی بر اکثر سلولها اعمال می کنند. عوامل مختلفی فعالیت غدد داخلی را تحت تاثیر قرار می دهند که از آن جمله می توان به افزایش یا کاهش ترشحات سایر غدد اشاره کرد. شناخت و بررسی این تاثیرات متقابل، از اهمیت و موقعیت خاصی در تشخیص بیماری ها برخوردار است. بنابراین، در این تحقیق تصمیم به بررسی تاثیر هورمونهای تیروئید بر فعالیت بخش قشری غدد فوق کلیه گرفته شد و بدین منظور میزان 17- هیدروکسی کورتیکواستروئیدهای ادرار که تابولیت آندروژی بخش قشری هستند، نسبت به کراتینین ادرار 24 ساعته مورد ارزیابی قرار گرفت.
گروه مورد مطالعه شامل 100 نفر افراد سالم به عنوان شاهد (با میانگین سنی 7±35) و 100 نفر بیمار مبتلا به هیپرتیروئیدی بود؛ این افراد دارای T4 و T3 بالا و TSH پایین و علایم بالینی (شامل کاهش وزن علیرغم افزایش اشتها، تاکی کاردی، کم خوابی و حساسیت به گرما) بودند و بین سالهای 80-75 به مرکز تشخیصی مهدیه اصفهان مراجعه کرده بودند. میانگین سنی گروه مورد مطالعه 7±35 بود و در آنان میزان T4،T3 و TSH، 17- هیدروکسی کورتیکواستروئیدها و17 - کتواستروئیدهای ادرار اندازه گیری شد.
میزان 17- هیدروکسی کورتیکواستروئیدهای ادرار افراد سالم که در طیف طبیعی محسوب می شوند، 9.6-2 میکروگرم بر میلی گرم کراتینین با میانگین 1.870±5.4 بود؛ این میزان در بیماران مبتلا به هیپرتیروئیدی 1.2±5.85 و در بیماران هیپرتیروئید 23-15.1 واحد با میانگین 2.87±17.9 تعیین گردید و با استفاده از آزمون t، اختلاف معنی داری (P<0.01) در هر دو مورد مشاهده شد. در بررسی آماری با روش تعیین ضریب همبستگی، نتایج زیر در ارتباط با تغییرات هورمونهای تیروئیدی و تاثیر این ترشحات بر هورمونهای بخش قشری غدد فوق کلیه، حاصل شدند. در افراد سالم همبستگی بین هورمونهای تیروئیدی و TSH با 17- کتواستروئیدها و 17- هیدروکسی استروئیدهای ادرار مشاهده نگردید. در افراد مبتلا به هیپرتیروئیدی، همبستگی مستقیم، قوی و مثبتی بین میزان T4 و T3 با میزان 17- هیدروکسی استروئیدهای ادرار مشاهده نکردید. در افراد مبتلا به هیپرتیروئیدی، همبستگی مستقیم، قوی و مثبتی بین میزان T4 و T3 با میزان 17- کتواستروئیدها و 17- هیدروکسی استروئیدهای ادرار 24 ساعته مشاهده گردید r=0.64-0.72) و (P<0.05 در نهایت، بین TSHبا 17- کتواستروئیدها و 17- هیدروکسی استروئیدهای ادرار 24 ساعته در بیماران مبتلا به هیپرتیروئیدی، نوعی همبستگی مستقیم قوی و منفی وجود داشت (r=0.74).
با توجه به نتایج حال از این پژوهش که گویای اثر ترشحات هورمونهای تیروئیدی بر بخش قشری غدد فوق کلیه هستند، شاید بتوان چنین اظهارنظر کرد که افزایش میزان هورمونهای تیروئیدی نوعی تحمیل را بر سیستم فوق کلیه اعمال می کند و احتمالا تنظیم غده تیروئید، در کاهش ترشحات هورمونهای بخش قشری غدد فوق کلیه موثر است. بنابراین، چنین به نظر می رسد که اگر کنترل هورمونهای تیروئیدی توام با تنظیم ترشحات بخش قشری غدد فوق کلیه انجام پذیرد، نتایج بهتری حاصل خواهند شد.