بررسی عوامل موثر در تثبیت پتاسیم و آمونیوم در خاک، کانی های رسی و نقش آن-ها در مصرف کودهای پتاسیمی

تثبیت از مهم ترین فرآیندهایی است که بر قابلیت دسترسی عناصر غذائی پتاسیم و آمونیوم خاک برای گیاه اثر می گذارد. نوع و چگالی بار لایه ای کانی های رسی، پتانسیل اکسیداسیون و احیاء، درجه اشباع بین لایه ای کانی های رسی 2:1 لایه با پتاسیم و آمونیوم، غلظت یون های پتاسیم و آمونیوم در فاز محلول خاک، تناوب خشک و تر شدن، مقدار رطوبت، پ ها ش و مقدار مواد آلی خاک از جمله مهم ترین عوامل تاثیر گذار بر فرآیند تثبیت پتاسیم و آمونیوم در رس ها و خاک ها به شمار می روند. این دو کاتیون به دلیل دارا بودن شعاع یونی مشابه دارای رفتار مشابهی برای تثبیت هستند، لذا می توان با کاربرد توام کود پتاسیم و آمونیوم بر افزایش قابلیت جذب آن ها اثر گذاشت. قرار گرفتن یون های آمونیوم در بین لایه های کانی های رسی موجب می گردد تا ظرفیت تثبیت پتاسیم در بین لایه ها کاهش یافته و قابلیت جذب آن برای گیاه فزونی یابد و برعکس. این موضوع از نظر اقتصادی و مدیریت مصرف کود اهمیت کاربردی فراوانی دارد به طوری که به هنگام محاسبه مقدار کودهای نیتروژن و پتاسیم مورد نیاز گیاه باید به طور کامل مورد توجه قرار گیرد. با اطلاع از عوامل اثر گذار بر تثبیت یا رهاسازی یون های پتاسیم و آمونیوم و هم چنین بررسی عوامل اثر گذار بر رقابت آن ها می توان برای مدیریت تغذیه ای گیاهان برنامه ریزی نمود. در این راستا با افزایش کودهای آمونیومی همچون اوره می توان بر رهاسازی پتاسیم از کانی ها اثر گذاشته و نیاز گیاه به این عنصر غذایی را تامین نمود. در این مقاله تلاش گردیده است که فرآیند تثبیت پتاسیم و آمونیوم در خاک و نقش عوامل موثر بر آن بررسی و راهکارهایی برای استفاده صحیح از این دو عنصر کودی در مدیریت تغذیه ای گیاهان ارائه شود.