بررسی تغییرات غلظت فلزات سنگین و شاخص های اکولوژیکی آلودگی در اراضی اطراف معدن ذغال سنگ گلندرود استان مازنداران

بررسی خاک های اطراف اکثر معادن ذغال سنگ در نقاط مختلف دنیا، آلودگی به فلزات سنگین از قبیل سرب، کادمیوم، روی، مس، منگنز و نیکل را نشان می دهد. پالایش آلودگی خاکها و اراضی اطراف معادن، یک چالش بزرگ برای باز گرداندن بهره وری و باروری آن و ایجاد مجدد چرخه های اکولوژیکی است که این امر با شناسایی گونه های گیاهی مناسب و همچنین اصلاح به وسیله برخی مواد اصلاح کننده مناسب، بر روی چنین اراضی تخریب شده، محقق می شود. گیاه پالایی یکی از فناوری های در حال توسعه است که می تواند به طور گسترده برای اصلاح خاک و آلودگی ها از محیط، استفاده شود. هدف از مطالعه حاضر، بررسی تغییرات غلظت پنج فلز سنگین روی، سرب، منگنز، نیکل و مس و همچنین شاخص های آلودگی شامل شاخص زمین انباشتگی، عامل آلودگی و شاخص بار آلودگی در اراضی اطراف معدن ذغال سنگ گلندرود واقع در استان مازندران می باشد. بر اساس نتایج تجزیه نمونه ها، بیشترین غلظت عناصر روی، سرب، منگنز، نیکل و مسدر خاک به ترتیب 12/44، 53/6، 54/5، 80/7 و 28/6 میلی گرم بر کیلو گرم و بیشترین غلظت عناصر روی و منگنز در گیاهان به ترتیب 4/169و 6/164[m1] میلی گرم بر کیلوگرم گزارش گردید. نتایج مربوط به محاسبه شاخص های آلودگی و غلظت های فلزات سنگین مورد نظر در خاک ها و نمونه های گیاهی معدن گلندرود نشان دهنده پائین تر بودن مقادیر عناصر مذکور نسبت به مقادیر ایجاد کننده آلودگی است. بالاترین میزان برای شاخص زمین انباشتگی عناصر روی، سرب، منگنز، نیکل و مسدر خاک به ترتیب 024/0، 074/0، 003/0 ، 975/1و 117/0 میلی گرم بر کیلوگرم، برای شاخص عامل آلودگی به ترتیب 12/0، 13/0، 01/0، 80/7 و 41/0 میلی گرم بر کیلوگرم و بالاترین مقدار مربوط به شاخص بار آلودگی 20/0 میلی گرم بر کیلوگرم بود. با توجه به [m2] روند رو به رشد بهره برداری از منابع معدنی استان و شرایط اقلیمی، پایش متناوب منطقه از نظر آلاینده ها توصیه می شود.