نقش نیروی کار تحصیل کرده و رشد بهره وری کل عامل های تولید در بخش کشاورزی ایران

هدف این پژوهش، بررسی رابطه ی علی بین نیروی کار تحصیل کرده و رشد بهره وری کل عامل های تولید در بخش کشاورزی ایران است. جامعه آماری، نیروی کار تحصیل کرده در بخش کشاورزی کشور ایران و دوره زمانی در نظر گرفته شده 92-1360 می باشد. بدین منظور با استفاده از روش هم انباشتگی جوهانسن- جوسلیوس، رابطه ی بین نیروی کار تحصیل کرده و رشد بهره وری کل عامل های تولید در بخش کشاورزی ایران و همچنین رابطه ی علی بین این دو متغیر با بهره گیری از آزمون علیت گرنجر، بررسی شد. نتایج آزمون هم انباشتگی جوهانسن- جوسلیوس، نشان داد که یک رابطه هم انباشتگی بلندمدت مثبت بین متغیرهای یاد شده وجود دارد. همچنین بر پایه آزمون علیت گرنجر، وجود رابطه ی علی بین نیروی کار تحصیل کرده و رشد بهره وری کل عامل های تولید تایید شد. نتایج مدل تصحیح خطای برداری نیز نشان داد که در کوتاه مدت، نیروی کار تحصیل کرده تاثیر معناداری بر رشد بهره وری کل عامل های تولید در بخش کشاورزی داشت. بنابراین نیروی کار تحصیل کرده با افزایش رشد بهره وری سبب افزایش تولید و رشد و پیشرفت بخش کشاورزی شده است. بر این پایه، سیاستگذاری و برنامه ریزی در زمینه آموزش و هدایت نیروی کار و انتقال اطلاعات و دانش آنان به کشاورزان، امری ضروری است.