چیستی فلسفه فقه

پژوهش حاضر با عنوان:«چیستی فلسفه فقه» برای پاسخ گویی به این پرسش سامان یافته که آیا دانشی به نام «فلسفه فقه» داریم یا خیر؟ اگر چنین دانشی وجود دارد، چه ویژگی های معرفتی دارد؟ در حقیقت سخن از چیستی فلسفه فقه، سخن از وجود دانشی است که در جغرافیای معرفتی فلسفه علم جای می گیرد و این پرسش را در ذهن تداعی می کند که آیا دانشی به نام فلسفه فقه داریم یا خیر؟ اگر پاسخ مثبت باشد و دانشی با چنین ماهیت و حقیقتی در میان فلسفه های مضاف داشته باشیم، خود، زمینه و بستر این پرسش را فراهم می سازد که اگر چنین دانشی داریم، یا اگر می توانیم در کنار فقه، چنین دانشی داشته باشیم، شاخصه ها و ویژگی های آن کدام است؟ محدوده و قلمرو مسائل و مولفه های آن چیست؟ و چه ارتباطی با سایر علوم دارد؟ نتایج و دستاوردی را که این پژوهش در پی داشته، می توان این گونه بیان کرد: 1. فلسفه فقه، یک دانش نوپاست که در کنار سایر فلسفه های مضاف، در حوزه معرفت بشری پدید آمده و مدت زیادی از پیدایش این دانش در جامعه اسلامی نمی گذرد. 2. فلسفه فقه، دانشی درجه دوم است که با نگاه بیرونی به فقه نگریسته و عهده دار تبیین تاریخ، مبادی تصوری و تصدیقی، و روش شناسی و متدلوژی علم فقه می باشد. تمام مسائل و گزاره هایی که با عنوان پیش فرض های علم فقه مطرح می باشد، در زیرمجموعه مسائل فلسفه فقه جای گرفته و مورد بررسی قرار می گیرد. 3. فلسفه فقه، با سایر دانش هایی چون: اصول فقه، کلام و فلسفه دین و سایر علوم در برخی مسائل، ارتباط و اشتراک دارد.