بررسی بینامتنی خواب و بیداری در هزارو یکشب و رمان بیداری فینیگانها اثر جیمز جویس

جیمز جویس با مطالعه ادبیات کهن و فرهنگ کشورهای متفاوت، به خصوص ایران، اثری جاودانه یعنی رمان بیداری فینیگانها را خلق کرده است که هیچ پایانی در مراحل خواندن روایت های آن متصور نیست. او با در هم آمیختن قصه های ایرانی هزارویکشب با فرهنگ و قصه های انگلیسی نوعی بینامتنیت جذاب با نقل قول هایی بدون علائم نقل قول بین این دو اثر خلق کرده است که خواننده را درگیر بازی کلامی جدیدی می کند. در این مقاله به کمک نظریات رولاند بارث و جولیا کریستوا و با بهره گیری از نظریات بینامتنیت ردپای هزارویکشب شهرزاد را در بیداری فینیگانهای جویس جستجو می کنیم. ضمنا این مقاله نشان خواهد داد که چگونه حوادث درون این رمان از الگوهای خواب و بیداری شهرزاد تبعیت می کند تا شخصیت های درون قصه را از خواب غفلت رهانیده و به بیداری و دانش برساند. جویس برای خوانندگانش یک معمای هزار تویی در روایت جدیدش طراحی می کند که شب ها، حتی بیش از هزارویکشب، آنها را سرگرم کند و به آنان توانایی داوری بین خواب و بیداری را بدهد. در نتیجه این افق دانش جدید خوانندگان می آموزند تا با فرهنگ های دیگر تعامل داشته باشند و سعی در برقراری ارتباط با آنها نمایند.