بررسی آثار اقتصادی کاهش صادرات نفتی در ایران رهیافت تعادل عمومی محاسبه پذیر مالی

این مقاله به بررسی آثار کاهش صادرات نفت بر تولید ناخالص داخلی، مصرف خصوصی، سرمایه گذاری، مخارج دولت و سطح تولید بخش های عمده اقتصادی در ایران می پردازد. در این پژوهش از نسخه ایستای الگوی تعادل عمومی محاسبه پذیر مالی ایران استفاده شده است. این الگو بر مبنای ماتریس حسابداری اجتماعی بانک مرکزی ایران کالیبره شده و شامل 47 فعالیت تولیدی، 112 طبقه از کالاها و خدمات، 7 دارایی مالی و 5 نهاد است. شرط سود صفر، شرط تسویه بازار، شرط توازن درآمد، انعطاف پذیری مخارج دولت، تحرک ناقص نیروی کار و سرمایه، جانشینی ناقص کالای داخلی و خارجی، فرم کشش جانشینی ثابت و رفتار بهینه یابی در تولید و مصرف از فروض مهم این الگو به شمار می روند. محاسبات نشان می دهد که در سناریوی کاهش 50 درصدی در صادرات نفت، تولید ناخالص داخلی 6٫22 درصد، مصرف خصوصی 4٫90 درصد و مخارج دولت 13٫63 درصد کاهش خواهد یافت و در مقابل صادرات غیرنفتی 18٫49 درصد افزایش می یابد. بیشترین کاهش در سطح فعالیت مربوط به بخش نفت و بخش خدمات است. در مقابل بیشترین افزایش در سطح فعالیت نیز مربوط به ماهیگیری، استخراج معادن و جنگلداری است. تحلیل حساسیت نتایج نسبت به پارامترهای مختلف حاکی از دقت بالای نتایج پژوهش است.