زبان و اخلاق ارتباطی در اندیشه مولانا

«ارتباط» مفهمومی فراتر از ابزارها و سازکارهایی فنی و زبانی است. بالاترین سطح «ارتباط» از طریق «گفت وگو» با «دیالوگ» انجام می گیرد که در آن مفهوم مشترکی توسط طرفین گفت وگو خلق می شود. گفت وگو در مثنوی فرایندی است که با به کارگرفتن رمز، تمثیل، قصه و طنز، تعریف می شود. در این فرایند، زبان هم ابزار ارتباطی و هم ضد ارتباطی به حساب می آید. ارتباط از نظر مولانا «مخاطب محور» و «چند معنایی» است که با تاکید بر «اخلاق» و فهم فرازبانی و فرامکانی شکل می گیرد. در این تحقیق با انتخاب «تم اندیشهء عرفانی»، مضمون گفت وگو در مثنوی با تاکید بر قصه ها، روایت ها و مفاهیم زبانی و اخلاقی دنبال شده است. هدف از این مقاله فهم اخلاق و زبان ارتباط و گفت وگو در دنیای پر راز و رمز اندیشه مولانا است.
در اندیشهء ارتباطی مولانا بافت فرهنگی و اجتماعی بر امکان و یا امتناع ارتباط اثر می گذارند، بنابراین «گفت وگو» به صورت پدیده ای فراتر از قیود زبانی و صورت های ساختاری گاه با «زبان آوری» و گاه «در سکوت» شکل می گیرد. در واقع گفت وگو مقوله ای «چند معنایی، عارفانه و اخلاقی» است که حصول به آن مستلزم باور و عمل به «اخلاق گفت وگوست».