تحلیل وضعیت سلامت اجتماعی در استانهای کشور جمهوری اسلامی ایران

برای تحقق سلامت همه جانبه انسان ها، سلامت اجتماعی در دهه های اخیر مورد توجه قرار گرفت. تعریف و اندازه گیری سلامت اجتماعی در هرجامعه با توجه به شرایط آن متفاوت است. با تعیین ویژگی ها و اندازه گیری آن، وضعیت سلامت اجتماعی جوامع مشخص می شود و مداخله براساس شواهد برای بهبود و ارتقاء سلامت اجتماعی امکان پذیر است.
روش و مطالعه حاضر در دو فاز کیفی و کمی اجرا شده است. در فاز کیفی، با بررسی متون چارچوب مفهومی مشخص و شاخص های مرتبط استخراج شدند. در فاز کمی، اطلاعات شاخص ها به تفکیک استان ها از منابع رسمی به دست آمد. با نظرسنجی از کارشناسان درباره اهمیت و دقت اطلاعات، شاخص های نهایی استخراج شد. از طریق استانداردسازی تک تک شاخص ها و با استفاده از مدل تجمیع (additive) نمره سلامت اجتماعی استان ها محاسبه و سپس رتبه بندی شدند. با استفاده از نرم افزار2.2.10 ArcGIs، نمای جغرافیایی سلامت اجتماعی استان ها ترسیم شد.
شاخص ترکیبی از 39 شاخص تشکیل شده که طبق آن مهم ترین مشخصات جامعه سالم، جامعه ای است که درآن مصرف مواد، کارکودکان، طلاق، بی کاری تحصیلکردگان، تنبیه و مواظبت ناکافی کودکان و مصرف دخانیات وجود نداشته باشد. استان یزد بالاترین رتبه سلامت اجتماعی و استان سیستان و بلوچستان آخرین رتبه را به دست آورد.
مطالعه حاضر با ترسیم نمای کاملی از وضعیت سلامت اجتماعی استان ها، ابزار مهمی جهت سیاستگذاری مبتنی بر شواهد به دست می دهد. پیشنهاد می شود که برای پایش روندهای آینده مطالعات مشابه هر پنج سال یک بار انجام شود.