تغییرات سلامت بذر و شیوع قارچ های بذرزی سویا در پاسخ به تاریخ کاشت و گروه رسیدگی رقم

به منظور بررسی اثرات تاریخ کاشت و گروه رسیدگی رقم بر سلامت بذر و شیوع قارچ های بذرزی سویا در گرگان، یک آزمایش مزرعه ای به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار طی سال زراعی 1390 انجام شد. عامل اصلی شامل تاریخ کاشت در پنج سطح (31 فروردین، 23 اردیبهشت، 13 خرداد، 8 تیر و 31 تیر)، و عامل فرعی شامل رقم در سه سطح (ویلیامز، سحر و کتول) بود. برای ارزیابی سلامت بذر، شناسایی قارچ های بذرزی و تعیین میزان آلودگی در توده های بذری، تعداد 50 بذر از هر توده بر روی محیط کشت سیب زمینی - دکستروز آگار کشت داده شدند. تاریخ کاشت اثر معنی داری بر سلامت بذر در رقم ویلیامز نداشت اما در دو رقم دیگر سلامت بذر با تاخیر در کاشت به صورت خطی کاهش یافت. سلامت بذر در هر سه رقم بیشترین همبستگی (منفی) را با درصد آلودگی بذرها به Alternaria sp. و Fusarium sp. داشت. همچنین همبستگی منفی معنی داری بین سلامت بذر و درصد آلودگی بذرها به Cercospora sp. در رقم کتول وجود داشت. بیمارگر Phomopsis sp. بیشتر در کشت های زودهنگام (هر سه رقم) و یا دیر هنگام (رقم کتول) مشاهده شد. از طرف دیگر دو قارچ Sphaeropsis sp. و Nigrospora sp. نیز که برای اولین بار در بذرهای سویا مشاهده شدند، در بذرهای حاصل از کشت های زود هنگام در رقم ویلیامز وجود داشتند. بنابراین انتخاب تاریخ کاشت مناسب با توجه به گروه رسیدگی رقم، می تواند باعث بهبود سلامت بذر شود.