روابط بینامتنی در شعر شمع منوچهری و میکالی

یکی از جلوه های مهم همگرایی فکری - فرهنگی میان ملل و اقوام بشری، سنت های مشترک ادبی است. از جمله این اشتراک ها در ادب فارسی و عربی، شعر شمع است که به ادب الشمعه نیز معروف است و از دیرباز در آثار برخی پارسی سرایان و تازی گویان انعکاس یافته است. این سخنوران، با به کار گیری ابزارهای هنری گوناگون به ویژه تشبیه، شمع را در دواوین و آثار خویش به تصویر کشیده اند و امروزه می توان هنرنمایی آنان را دستمایه پژوهش های بینامتنی در ادبیات تطبیقی قرار داد. از جمله شاعران شمع پرداز در ادب پارسی و عربی، منوچهری و میکالی به شمار می آیند. منوچهری در توصیف شمع، بیشتر از اجزاء و عناصر طبیعت بهره برده است ولی میکالی غالبا آدم نمایی نموده و شمع را به انسانی عاشق یا معشوق همانند ساخته است. گاهی نیز هر دو سخنور، شمع را همچون شاخه گلی (زرد) یا عاشقی زرد و زار دانسته اند. این جنبه های اشتراک و افتراق در تعابیر و تشبی هات دو شاعر و شیوه های اندیشیدن آن ها درباره شمع، موضوع پژوهش تطبیقی این مقاله بنیادی است که به شیوه تحلیلی - توصیفی فراهم آمده است؛ از جمله ره آوردهای این پژوهش، گسترش و تعمیق ادبیات تطبیقی در مشرق زمین و ارائه وجوه دیگری از اشتراک فرهنگی – ادبی میان ایران و ملل عربی است.