شیوع اختلالات عضلانی- اسکلتی و ارزیابی وضعیت حین آندوسکوپی و کلونوسکوپی در پزشکان فوق تخصص بیماری های گوارش و کبد شهر اصفهان

پزشکان فوق تخصص بیماری های گوارش و کبد، به دلیل کار در موقعیت های گوناگون در درمانگاه و بیمارستان، در صورت عدم وضعیت گیری صحیح، می توانند مستعد مشکلات عضلانی- اسکلتی مختلف باشند. مطالعه ی حاضر، با هدف بررسی ارتباط وضعیت قرارگیری این افراد با بروز مشکلات عضلانی- اسکلتی انجام شد.
سه روش بررسی وضعیت شامل گزارش فردی، روش عینی (مشاهده ای) و اندازه گیری مستقیم وجود دارد. بر اساس مطالعات، روش عینی از نظر روایی و پایایی، روش بهتری است. در این مطالعه، با استفاده از ابزارهای Rapid upper limb assessment (RULA) و Ovako working posture assessment system (OWAS)، حرکات پزشکان حین انجام آندوسکوپی و کلونوسکوپی با مشاهده ی مستقیم مورد آنالیز قرار گرفت. همچنین، پرسش نامه ی Nordic به منظور بررسی مشکلات عضلانی- اسکلتی، توسط آن ها تکمیل گردید.
سطح خطر وضعیت بر اساس OWAS، در 2/22 درصد موارد، 1 و در 8/77 درصد موارد، 2 به دست آمد. سطح خطر وضعیت بر اساس RULA، در 9/38 درصد موارد 4، در 9/38 درصد موارد 5 و در 2/22 درصد موارد 6 بود. میزان مشکلات عضلانی- اسکلتی بر اساس Nordic با سطح خطر بر اساس RULA رابطه ی مستقیم داشت، اما با سطح خطر بر اساس OWAS رابطه ی معنی داری نداشت. سطح خطر بر اساس RULA، با تعداد عمل در روز رابطه ی مستقیم داشت. همچنین، میزان مشکلات عضلانی- اسکلتی بر اساس Nordic با تعداد عمل در روز و شاخص توده ی بدنی (Body mass index یا BMI) رابطه ی مستقیم داشت. سطح خطر بر اساس RULA، با میزان مشکلات عضلانی- اسکلتی در گردن، بالای کمر و زانو رابطه ی مستقیم داشت.
مشکلات عضلانی- اسکلتی در میان پزشکان فوق تخصص بیماری های گوارش و کبد شهر اصفهان از شیوع بالایی برخوردار بود. خطر بروز این مشکلات نیز در حد زیادی ارزیابی شد. شاخص توده ی بدنی و تعداد بالای عمل در روز، باعث افزایش سطح خطر وضعیت و مشکلات عضلانی- اسکلتی به صورت هم زمان می شود. از این رو، کاهش تعداد عمل و یا افزایش زمان استراحت میان نوبت ها، انجام آندوسکوپی و کلونوسکوپی به صورت منقطع، افزایش دقت در وضعیت گیری صحیح و استفاده از تکنیک تله روبوتیک به جای روش دستی در پزشکان فوق تخصص بیماری های گوارش و کبد که دارای بار کاری بیشتری هستند، موثر خواهد بود.