مفهوم و نقش اتصال ساختاری و عملکردی در مدیریت رسوب حوزه های آبخیز

فرسایش خاک از مسائل مهم در اکثر مناطق جهان و به ویژه کشورهای در حال توسعه مانند ایران است که منجر به مشکلات درون و برون منطقه ای می شود. لذا درک جامع از منشا، نواحی و پهنه های برداشت و انباشت رسوب، انتقال و سرنوشت رسوبات تولیدی از ضروریات اساسی مدیریت همه جانبه حوزه های آبخیز می باشد. بر همین اساس، بررسی و شناخت اتصال رسوبی، مفهومی ضروری برای رسیدن به اهداف فوق است. اتصال رسوبی، انتقال رسوب از میان تمام منابع رسوب ممکن به تمام مخازن رسوب پتانسیل در یک سامانه تحت فرآیندهای جدایش، انتقال و ترسیب رسوب می باشد که به وسیله ی چگونگی حرکت رسوب بین تمام مناطق ژئومورفیکی تعیین می شود. بررسی ویژگی های مکانی الگوهای اتصال در یک آبخیز، امکان تعیین پهنه های برداشت به عنوان منبع و نواحی موثر آبخیز در تولید و انباشت رسوب و شناسایی مسیرهای انتقال رسوب را فراهم می کند. این امر خود سبب اعمال نسخه های یکسان و یک پارچه ی مدیریت رسوب برای مناطقی با الگوهای اتصال یکسان خواهد شد. از طرفی یکی از مهم ترین مواردی که اثرگذاری قابل توجهی بر روابط اتصال و پیوستگی اجزاء آبخیز دارد، توزیع مکانی عناصر سیمای سرزمین و نوع مدیریت آن می باشد که در نهایت به افزایش یا کاهش تحویل رسوب منجر می شود. به طور کلی و به عنوان یک نتیجه، آرایش های مکانی متفاوت در قالب سیمای سرزمین پاسخ های متفاوتی از نظر فرسایش، رسوب و انتقال آن به دخالت و تغییری واحد را ایجاد خواهند کرد. با این توصیفات، برای ارائه ی برنامه های مدیریتی جامع در حوزه های آبخیز، بررسی اتصال ساختاری و عملکردی رسوب به منظور ارائه ی برنامه های مدیریت رسوب امری اجتناب ناپذیر است. هم چنین بررسی سناریوهای عملی و قابل اجرا و مرتبط با مدیریت رسوب با توجه به الگوهای تولید و برداشت، انتقال و انباشت رسوب نیز ضروری می باشد.