روند اثرات فقرزای هزینه پرداخت مستقیم از جیب سلامت در استان های کشور در دوره زمانی 1393-1387

یکی از شاخص‏ های پایش حفاظت مالی عادلانه در نظام‏ های سلامت، برآورد درصد مواجهه با فقر ‏ناشی‏ از پرداخت‏‏ از جیب سلامت می‏ باشد. هدف این مطالعه اندازه‏ گیری درصد خانوارهای مواجهه‏ یافته با فقر ناشی‏از پرداخت‏‏از جیب سلامت در استان‏های ایران 1393-1387می ‏باشد.
مطالعه توصیفی و گذشته نگر حاضر بر روی داده های حاصل از پیمایش هزینه-درآمد-خانوارهای شهری و روستایی انجام پذیرفت. درصد خانوارهایی که پس از کسر هزینه های سلامت زیر خط‏ فقر قرار می گیرند محاسبه شد. خط فقر به تفکیک مناطق شهری و روستایی، بر اساس مخارج خوراک خانوارها محاسبه شد. برای بررسی روند پراکندگی این شاخص بین استان های کشور از شاخص ضریب ‏تغییرات استفاده شد. از آمار توصیفی و آزمون من-ویتنی‏یو برای تحلیل داده ها استفاده شد.
استان‏ های گلستان،‏خراسان‏ شمالی و کرمان به ترتیب ببشترین فقر‏ ناشی‏ از پرداخت‏‏ از جیب سلامت را داشتند. بعلاوه استان های البرز، تهران و بوشهر به ترتیب کمترین فقر ناشی از پرداخت از جیب سلامت را نشان دادند. در تمامی سال های مورد مطالعه، متوسط فقر ناشی‏از پرداخت‏‏از جیب سلامت در مناطق روستایی بیشتر از مناطق شهری استان ها بود و از نظر آماری اختلاف معنادار بود. ضریب تغییرات برای پراکندگی استانی این شاخص درصد روند ثابتی نداشت.
نتیجه‏ گیری: نتایج این مطالعه شواهد مناسبی برای سیاست گذاران به منظور تاثیر مخارج پرداخت از جیب سلامت بر فقر خانوارها در استان ها فراهم می ‏آورد. به منظور کاهش فقر ناشی‏از پرداخت‏‏از جیب سلامت، علاوه بر کاهش سهم پرداختی مردم بابت خدمات‏ سلامت، مداخلات هدفمند حمایتی برای قشر آسیب پذیر و کم ‏درآمد جامعه بویژه روستاها نظیر توسعه یارانه‏ های سلامت و بهبود بسته‏ های خدمتی بیمه ضروری است.