ارزیابی متغیرهای محیطی برای شناسایی مناطق مستعد کشت ذرت با استفاده از تحلیل های مکانی سامانه اطلاعات جغرافیایی
نویسنده:
چکیده:
سابقه و هدف
یکی از راه های افزایش تولید در واحد سطح یا به عبارت دیگر استفاده بهینه از اراضی، شناسایی ظرفیت تولید سرزمین و انتخاب مناسب ترین کاربری با ظرفیت تولید آن است. با توجه به اینکه ذرت دارای اهمیت اقتصادی بالایی بوده و در تغذیه انسان، دام و طیور و در امور صنعت و داروسازی مصارف فراوانی دارد و با تاکید بر اهمیت شناسایی پهنه های مستعد این گیاه که می تواند به تولید پایدار این محصول در مناطق مستعد کمک نماید، این پژوهش با هدف شناسایی مناطق مستعد کشت ذرت در اراضی کشاورزی شهرستان علی آبادکتول (استان گلستان) با استفاده از تحلیل های مکانی موجود در نرم افزار ArcGIS انجام شد.مواد و روش ها
در این پژوهش در آغاز نیازهای بوم شناختی گیاه ذرت با استفاده از منابع علمی موجود تعیین شد. پس از آن لایه های اطلاعاتی متغیرهای مورد نظر با روشهای کریجینگ عام و معمولی و وزندهی عکس فاصله تهیه شد. این لایه ها عبارت بودند از: دماهای کمینه، میانگین و بیشینه (به صورت سالانه و فصل رشد ذرت)، بارش سالانه، ماده آلی، شوری، بافت و عمق خاک. پس از تهیه لایه ها و طبقه بندی آنها بر پایه جدول نیازهای محیطی ذرت، کار همپوشانی لایه ها انجام و نقشه نهایی تهیه شد. سپس لایه نهایی در چهار پهنه بسیار مناسب، مناسب، ضعیف و نامناسب طبقه بندی شد که چگونگی انطباق نیازهای گیاه زراعی را با شرایط منطقه مورد بررسی نشان میدهد.نتایج و بحث: نتایج به دست آمده از مقایسه روش های مختلف زمین آماری نشان داد که برای تعیین توزیع بارندگی و دما در شهرستان علی آباد کتول، روش کریجینگ نسبت به روش IDW برتری دارد. روش کریجینگ عام به دلیل رونددار بودن داده های اقلیمی با توجه به شرایط توپوگرافی منطقه به عنوان بهترین روش انتخاب شد. بخش اعظم منطقه در محدوده مناسب و بسیار مناسب بر طبق جدول نیازهای محیطی گیاه ذرت قرار میگیرد. نتایج نشان داد که از لحاظ دما، محدودیت دمایی در این منطقه برای ذرت وجود ندارد و بیشتر اراضی این شهرستان در محدوده بسیار مستعد قرار می گیرد. نتایج میان یابی متغیرهای خاکی در اراضی کنونی کشاورزی شهرستان علی آباد نشان می دهد که از لحاظ ماده آلی 2/69 درصد از اراضی کشاورزی (شامل بخشهای شمالی استان) و از لحاظ شوری 5/83 درصد از اراضی کشاورزی شهرستان (قسمت اعظم اراضی کشاورزی جز بخش شمال شرقی) در محدوده بسیار مناسب قرار می گیرد. در نهایت مشخص شد که 55/58 درصد از اراضی کشاورزی برای کشت ذرت در محدوده بسیار مناسب و مناسب قرار دارند. این مناطق دارای وضعیت مطلوب از نظر دماهای کمینه ، متوسط و بیشینه و همچنین از لحاظ ماده آلی بودند. کمترین مساحت مربوط به پهنه نامناسب، در بخش جنوبی و مناطق مرکزی مشاهد شد (86/13درصد). در این مناطق برخی کلاس های نامناسب بافت خاک، مهم ترین عامل محدود کننده شناخته شد.
نتیجه گیری
نتایج ارزیابی متغیرهای اقلیمی و خاکی و تطبیق آنها با نیازهای محیطی ذرت نشان داد که مناطق شمالی شهرستان علی آباد مناسبترین پهنه برای کشت ذرت میباشد. در واقع هر چقدر که از سمت شمال به طرف جنوب شهرستان پیش میرویم از میزان استعداد مناطق جهت کشت ذرت کاسته می شود. در این پژوهش در بین عامل های مورد بررسی، عامل های خاکی بیشترین تاثیر را در تعیین مناطق مناسب جهت کشت ذرت داشتند. در کل عامل های اقلیمی در اراضی شهرستان برای کشت این گیاه مناسب تشخیص داده شد.کلیدواژگان:
زبان:
فارسی
انتشار در:
در صفحه:
200
لینک کوتاه:
magiran.com/p1681000
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 1,390,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!