جامعیت و کمال شریعت و تحولات آن در عصر غیبت

با توجه به جامعیت و کمال شریعت اسلام، پرسش هایی در زمینه فلسفه فقهی حکومت دینی از جمله مساله ثبات و تغیر احکام دین و چگونگی تحولات شریعت و انطباق آن با مقتضیات زمان مطرح شده که مقاله حاضر، به بررسی چند پرسش اساسی در این زمینه پرداخته است:1. آیا در اسلام قوانین ثابت و متغیری وجود دارد، و با فرض وجود چنین قوانینی، آیا اختیار تعیین تکلیف درخصوص قوانین متغیر در زمان غیبت امام عصر (عج)، به فقیه جامع الشرائط نیز منتقل شده است؟
2. بر فرض انتقال این اختیارات، چه ضابطه ای برای مصلحت اندیشی ولی فقیه در محدوده قوانین ثابت و متغیراسلام و انطباق این احکام با مقتضیات زمان وجود دارد؟
3. آیا احکام حکومتی ولی فقیه که بر مبنای مصلحت صادر می شود، بر دیگر احکام اولیه اسلام تقدم دارد؟
مقاله حاضر با توجه به پرسش های یادشده، با محوریت موضوع مصلحت و نقش آن در تحولات شریعت،دیدگاه های گوناگون از جمله دیدگاه حضرت امام خمینی رحمه الله و نیز دیدگاه شهید صدر را در این زمینه با عنوان «منطقهالفراغ»، نقد و بررسی کرده است.