بررسی تعامل تنجیم و طبابت با مرور اجمالی بر فعالیت های حاجی نجم الدوله و خاندان وی

اطلاع از آینده و حوادث زندگی انسان، به ویژه امور مربوط به پزشکی همچون تعیین زمان مناسب برای مصرف ادویه و بازیابی سلامت، یکی از دغدغه های مهم بشر در ادوار گذشته بوده است، که ظاهرا امکان این پیش گویی با شکل گیری دانش احکام نجوم یا تنجیم میسر گردید.
اهمیت این دانش به حدی بود که این گونه احکام در بسیاری از متون از جمله کتب نجومی و طبی برای مخاطبین خاص و تقویم های سنتی برای مخاطبین عام، در قرون متمادی درج می شد تا این که با ورود دانش جدید اروپایی به ایران عهد قاجار، نگارش احکام نجوم در متون تخصصی طب و هیات، کم رنگ اما در تقویم های نجومی همچنان ادامه یافت.
مساله اصلی این پژوهش، بررسی تعامل تنجیم با پزشکی، بر اساس فعالیت های عبدالغفار نجم الدوله و برخی از خاندان وی می باشد. بدین منظور تلاش شده اطلاعات مربوط به این پژوهش از طریق بررسی کتابخانه ای، گردآوری و فیش برداری شود، سپس به کمک تحلیل مواد خام، داده های مورد نیاز به دست آمد و در نهایت با رویکرد توصیفی تحلیلی تدوین متن حاضر صورت پذیرفت.
بدین ترتیب این جستار با بررسی منابع تاریخی به این نتیجه می رسد که به رغم آشنایی خاندان حاجی نجم الدوله با علوم جدید، به دلیل تقاضای غالب اقشار جامعه (از دربار و برخی دولت مردان تا طبقات فرو دست)، نگارش احکام نجومی مرتبط با پزشکی، در تقویم های چند نسل متوالی از این خانواده تداوم یافت.