کاربرد دلیل استقرایی در علم اصول در اندیشه شهید صدر

ارتباط علم اصول با منطق، جزء مسائل «فلسفه علم اصول» بوده وشاخه ای از «فلسفه های مضاف» را تشکیل می دهد. فلسفه های مضاف به دسته ای از علوم عقلی درجه دوم اطلاق می شود که با روش توصیفی - تحلیلی به تحلیل و بررسی مبانی، مبادی، روش و به طور کلی، رئوس ثمانیه علوم مضاف الیه خود می پردازند. مسئله استقرا جزء مباحث منطقی بسیار مهم در منظومه فکری شهید صدر قلمداد می شود. ایشان جزء معدود فلاسفه مسلمانی است که به بررسی تفصیلی مسئله استقرا پرداخته و با نقد دیدگاه مکتب عقل گرایی و تجربه گرایی دیدگاه جدیدی بر مبنای حساب احتمالات ارائه کرده است. نوشتار حاضر، پس از تبیین ابعاد مختلف این مسئله، به تبیین کاربرد آن در مسائل اصولی می پردازد. مهم ترین موارد کاربرد دلیل استقرایی درعلم اصول از نگاه شهید صدر از این قرار است: کاربرد اول: تواتر؛ کاربرد دوم و سوم: اجماع و شهرت؛ کاربرد چهارم: سیره متشرعه؛ کاربرد پنجم: سیره عقلایی؛ کاربرد ششم: تعیین واضع الفاظ؛ کاربرد هفتم و هشتم: اشتراک لفظی و ترادف؛ کاربرد نهم: اطراد.