کشت و تولید برخی گونه های آویشن

کشت و استقرار گیاهان دارویی چند ساله در دیمزار های کم بازده و مراتع تخریب شده ضمن ایجاد پوشش گیاهی مناسب، می تواند از فرسایش ناشی از شخم های مکرر سالانه جلوگیری کرده و تحولی در حفظ و احیای اکوسیستم های زراعی دیم کشور ایجاد کند. برای اثبات این فرضیه، آزمایش های متعددی در قالب طرح ملی در هفت منطقه نمونه دیم در استان های خراسان شمالی، گیلان، آذر بایجان شرقی، کردستان، کرمانشاه، اصفهان و تهران از سال 1386 تا 1390 اجرا شده است. نتایج آزمایش های مزرعه ای سال های مختلف در استان ها حاکی از استقرار کلیه گونه های مورد بررسی در شرایط دیم بود. بیشترین میانگین عملکرد ماده خشک در Thymus daenensis و T. kotschyanus به ترتیب با 2994 و2884 کیلوگرم در هکتار در کردستان، کرمانشاه و تهران در تراکم هشت بوته در مترمربع مشاهده شد. بازده اسانس هم از 0/69 تا 3/11 درصد در تیمار های مختلف متفاوت بود و T. daenensis در کرمانشاه و کردستان بیشترین درصد اسانس را به خود اختصاص داد. بر اساس نتایج به دست آمده افزایش عملکرد ماده خشک در تراکم بالا در شرایط دیم استان های کرمانشاه، کردستان و تهران (دماوند) نشان دهنده ظرفیت بالای تولید آویشن در شرایط دیم با بارندگی تا 400 میلی متر در سال و مناطق نیمه استپی سرد است. بالاترین مقدار تیمول از T. daenensis نیز با 80/33 درصد و بیشترین کارواکرول از T. kotschyanus با 71/9 درصد از کل اسانس در دماوند به دست آمد. نتایج کلی حاکی از استقرار و عملکرد مناسب گونه های محلی آویشن در شرایط دیم کشور است که می توانند به عنوان گیاهان دارویی چند ساله برای دیم کاری معرفی شوند.