چشم اندازی از مناطق اقلیمی ایران به روش کوپن-گایگر در سده بیست و یکم

در این پژوهش از میانگین دمای ماهانه CRU، میانگین بارش ماهانه GPCC در دوره های آماری 1951-2000 و داده های دما و بارش ماهانه شبیه سازی شده TYNSC2.03 در سده بیست و یکم میلادی (دوره 2001-2100) استفاده شده است. برای بررسی جابه جایی مناطق اقلیمی کشور تحت تاثیر تغییرات اقلیمی پیش بینی شده برای سده بیست و یکم، از میانگین (Ensemble) اجرای مدل های اقلیمی HadCM3، NCAR-PCM، CGCM2، CSIRO2 و ECHam4 برای چهار سناریو A2، B1، B2 وA1F1 استفاده شد. با استفاده از روش کوپن-گایگر، منطقه بندی اقلیمی ایران برای دوره های آماری 1951- 2000، 1976-2000 (سده بیستم) و چهار دوره 25 ساله 2001- 2025، 2026-2050، 2051- 2075 و2076-2100 (سده بیست یکم) انجام و با یکدیگر مقایسه گردید. مقایسه نقشه های اقلیمی دو دوره 1951- 2000 و1976- 2000 نشان از جابه جایی گروه های اقلیمی در برخی از مناطق کشور (شمال غرب) دارد که در آن اقلیم برفی و معتدل جای خود را به اقلیم نیمه بیابانی سرد داده است. در مناطق مرکزی و شرقی کشور نیز اقلیم بیابانی سرد به اقلیم بیابانی گرم تبدیل شده است. نتایج به دست آمده از سناریو های مختلف نیز نشان از گسترش اقلیم بیابانی گرم در ایران مرکزی و گرایش شدید شمال غرب ایران به سوی بیابانی شدن دارند. این جابه جایی ها در سناریو بدبینانه تر A1F1 به شکل گسترده تری صورت خواهد پذیرفت. بر اساس این سناریو در نیمه دوم سده بیست و یکم قلمرو اقلیم معتدل Csb در غرب ایران به کوچکترین سطح ممکن خواهد رسید و این اقلیم بشدت به سوی عرض های جغرافیایی شمالی تر و مرزهای غربی کشور پسروی خواهد کرد و جای خود را به اقلیم نیمه بیابانی سرد و یا اقلیم نیمه بیابانی گرم خواهد داد. در بخش های گسترده ای از منطقه کوهستانی غربی و شمال شرقی ایران نیز اقلیم نیمه بیابانی سرد جای خود را به اقلیم نیمه بیابانی گرم خواهد داد. این جابه جایی ها بویژه در دوره 25 ساله پایانی سده بیست و یکم به صورت گسترده تری روی خواهد داد و در پایان این دوره اقلیم نیمه بیابانی گرم بر تمامی منطقه کوهستانی غربی و شمال شرق ایران چیره خواهد شد و اقلیم نیمه بیابانی سرد را به عرض های بالاتر از 35 درجه جغرافیایی پس خواهد راند.