اثرات وفور درآمدهای نفتی بر نظام تصمیم گیری عوامل و سهم بخش خصوصی در اقتصاد ایران

وفور درآمدهای نفتی، علاوه بر تامین منابع مالی لازم برای اجرای برنامه های اقتصادی، متضمن بروز آثار و پیامدهای منفی قابل توجه بر بخش ها و نهادهای مختلف اقتصاد نیز هست. از جمله مهم ترین آثار وفور درآمدهای نفتی، اختلال در نظام تصمیم گیری عوامل اقتصادی است. بروز این اختلال ها منجر به انحراف تصمیم خانوارها و دولت از شرایط بهینه در مورد نرخ پس انداز و سرمایه گذاری (در سرمایه های فیزیکی و انسانی)، اندازه و ساختار بهینه بودجه، کسر بودجه و سیاست های تجاری خواهد شد. در نتیجه، سهم دولت از اقتصاد (تصدی گری دولت)، به طور مداوم افزایش یافته و بخش خصوصی کوچک تر خواهد شد. در این مطالعه، در قالب یک الگوی جامع معادلات هم زمان و با استفاده از داده های سال های 1390-1363، ضمن تبیین ریشه ها و نحوه بروز آثار یاد شده، ابزارهای سیاستی مناسب برای کنترل و حذف آنها معرفی خواهد شد. بر اساس نتایج مطالعه، مناسب ترین ابزار سیاستی، ابزاری است که ضمن بهره مندی اقتصاد از درآمدهای نفتی، مانع از انتقال نوسانات این درآمدها به اقتصاد شود.