اثر تنش خشکی در شرایط درون شیشه ای و گلخانه ای بر مرزه بومی ایرانی Satureja rechingeri

اهمیت گونه های مختلف مرزه به علت دارا بودن ترکیبات فنلی کارواکرول و تیمول در اسانس و اسیدهای فنلی نظیر اسید رزمارینیک در عصاره است که دارای اثرات آنتی اکسیدانی و آنتی میکروبی قوی می باشند. این تحقیق روی پنج اکوتیپ Satureja rechingeri در دو مرحله آزمایشگاهی و گلخانه ای انجام گرفت. بعد از تعیین بهترین محیط شاخه زایی و ریشه زایی، ریزازدیادی انجام و کلون‏ها تهیه شدند. تیمارهای تنش کم آبی با افزایش میزان غلظت آگار تا 100 درصد تهیه و متحمل ترین و حساس ترین کلون انتخاب و به گلخانه منتقل گردیدند. در شرایط گلخانه ای نیز با قطع آبیاری و نمونه برداری در پنج مرحله، تنش خشکی مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق 10 صفت مورفولوژیک و فیزیولوژیک در محیط درون شیشه ای و گلخانه ای اندازه گیری شد. کلون متحمل مقاومت بالایی نسبت به تنش کم آبی داشت به طوری که افزایش غلظت آگار تا 66% هیچ تاثیری بر میزان ریشه زایی و رشد نوشاخه ها نداشت. در عین حال افزایش بیشتر آگار منجربه کاهش شدید رشد و ناتوانی در ریشه زایی شد. در مرحله گلخانه نیز کلون متحمل تا نه روز تنش را بدون نشان دادن علائم ظاهری تحمل نمود ولی ادامه تنش منجر به افزایش شدید پرولین و قندهای محلول و کاهش رنگیزه های گیاهی و پتانسیل اسمزی برگ گردید. این تحقیق نوعی شبیه سازی خشکی در شرایط آزمایشگاهی است که به منظور تولید و غربال کلون های مقاوم به خشکی برای اولین بار در گیاه مرزه اجرا شد.