بررسی ترکیب های شیمیایی اسانس گیاه Pimpinella olivierioides Boiss. & Hausskn

جنس Pimpinella با حدود 180-170 گونه در جهان، یکی از بزرگترین جنس های خانواده چتریان می باشد. براساس مطالعات فلور ایران، این جنس در فلات ایران، 25 گونه دارد که 22 گونه آن در ایران است و 6 گونه از آنها بومی هستند. گونه Pimpinella olivierioides Boiss. & Hausskn. در منطقه غرب و مرکز پراکنش دارد. هدف از انجام این تحقیق، تعیین ترکیب های شیمیایی موجود در اسانس گونه P. olivierioides می باشد.
اندام های گیاه P. olivieroides در مرحله گلدهی در اواخر تیر 1391 از منطقه نهاوند جمع آوری و پس از تفکیک در دمای محیط خشک و بعد به ذرات کوچک آسیاب شدند. نمونه ساقه و برگ، ریشه و گل آذین به تفکیک با روش تقطیر با آب اسانس گیری شدند. برای جداسازی و شناسایی ترکیب های اسانس از دستگاه های گاز کروماتوگرافی GC و گاز کروماتوگرافی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) استفاده شد. بازده اسانس ساقه و برگ گیاه P. olivieroides (بر پایه وزنی-وزنی خشک شده) 0.09%، ریشه 0.52% و گل آذین 0.57% بود. بیشترین درصد ترکیب های اسانس ساقه و برگ، ریشه و گل آذین به ترتیب جرماکرن D (36.5%، 21.9% و 11.1%) و بی سیکلوجرماکرن (7.5%، 15.9% و 4.4%) بودند. بتا-بیزابولن (24.9%) فقط در اسانس ریشه و ترانس-پینوکامفن (14.7%) و سیس-پینوکامفن (13.4%) دیگر ترکیب های شاخص اسانس ساقه و برگ بودند. نکته جالب توجه در مورد این اسانس ها، رنگ آنها بود که به ترتیب آبی روشن، آبی کاربنی و سبز چمنی بود. با مقایسه ترکیب های اصلی اسانس مشخص می شود که تنوع ترکیب ها در اسانس اندام های مختلف وجود دارد.