بررسی ریخت شناسی و سازوکار پیدایش گرهک های تورمالین در آپلیت های منطقه خاکو (همدان) با به کارگیری آنالیز فرکتال و سه بعدی

در آپلیت های منطقه خاکو، در خاور توده الوند همدان، گرهک های تورمالین به صورت گرد و دندریتی پراکنده هستند. برخی از این گرهک ها دارای هاله روشنی هستند که نشان دهنده پهنه انتقالی میان هسته گرهک و آپلیت های میزبان است. از دیدگاه هندسی، این گرهک ها از شکل های فرکتال هستند. این گرهک ها دارای بعد فرکتال از 46/1 در گرهک های دندریتی تا 92/1 در گرهک های گرد هستند. در بازسازی سه بعدی این گرهک ها، حجم میانگین برای هسته 34% و برای حاشیه گرهک 66% به دست آمد. برپایه ویژگی هایی مانند نبود وابستگی رگچه ای میان گرهک ها، بی شکل بودن بلورهای تورمالین‏ ، هاله لوکوکرات گرداگرد برخی گرهک ها، شکل کروی آنها و پراکندگی خطی و جریانی آنها در زمینه سنگ میزبان، این گرهک ها در شرایط ماگمایی متبلور شده اند. در مرحله های پایانی تبلور ماگما، در پی افزایش مقدار B و آغاز پدیده ناآمیختگی در مذاب، حباب های کروی جداگانه ای پدیدار می شوند که بعدا گرهک ها را می سازند. سیستم ماگمایی مانند سیستم های آشفته رفتار می کند و حضور مناطقی با مسیرهای بسته چرخشی و محدود در کنار مناطقی با مسیرهای آشفته، به ترتیب، گرهک های گرد و گرهک های دندریتی را در کنار یکدیگر پدید آورده است.