الیسیتورهای غیرزیستی و بیوتکنولوژی گیاهان دارویی

گیاهان دارویی از هزاران سال پیش به‏عنوان یکی از مهم‏ترین منابع درمان بیماری های مختلف کاربرد داشته اند. این گیاهان، گروه بزرگ و متنوعی از ترکیبات آلی به‏نام متابولیت های ثانویه را تولید می کنند. متابولیت های ثانویه ترکیباتی هستند که از متابولیت های اولیه (متابولیت های مربوط به تغذیه و بقا) که برای حفظ حیات گیاه ضروری هستند تولید می شوند. دست ورزی محیط های کشت سلول گیاهی با استفاده از الیسیتورهای غیرزیستی یکی از راه‏کارهای مهم جهت القای تولید متابولیسم های ثانویه و افزایش عملکرد این ترکیبات ارزشمند می باشد، زیرا پتانسیل تولید این مواد در شرایط طبیعی بسیار محدود است. الیسیتورها از طریق فعال کردن مکانسیم های دفاعی باعث القای تشکیل متابولیت های ثانویه و پاسخ های دفاعی سریع در سلول گیاهی نظیر افزایش جریانات یونی از عرض غشای پلاسمایی، تولید گونه های اکسیژن واکنشگر، فعال سازی ژن های مربوط به دفاع، تغییرات ساختاری در دیواره سلولی و سنتز فیتوالکسین ها می‏‏شوند. در این نوشتار جنبه های مختلف امکان تولید متابولیت های ثانویه در کشت سلول گیاهی با استفاده از الیسیتورهای غیرزیستی مرور گردیده است.