شناسایی نشانگر RAPD پیوسته با صفات مورفولوژیک و تعیین ساختار جمعیت در ارقام کتان زراعی (Linum usitatissimum L.)

Linum بزرگترین جنس از خانواده Linaceae می باشد که نزدیک به 230 گونه دارد. این گیاه از لحاظ تولید فیبر به عنوان سومین گیاه زراعی در جهان تلقی می شود.به منظور شناسایی نشانگرهای مرتبط با صفات ارتفاع بوته، وزن کپسول در بوته، وزن ساقه فرعی، تعداد کپسول ساقه های فرعی، تعداد کپسول ساقه اصلی، طول ساقه اصلی، طول ساقه فرعی، وزن هزار دانه، شمار کپسول در بوته، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی و شاخص برداشت در ارقام مختلف کتان زراعی، از نشانگرهای RAPD استفاده شد. 13 آغازگر مورد استفاده، 169 مکان در 10 رقم کتان زراعی تولید کردند. میانگین تعداد مکان ها 13 مکان برای هر آغازگر بدست آمد. میانگین میزان اطلاعات چند شکل (PIC) برای آغازگرها 16/0 و از 05/0 (OPA-03) تا 29/0 (OPD-03) متغیر نشان داد. تجزیه خوشه ایبر اساس نشانگر RAPD به روش Neihbour-Joining و ضریب Number of difference، ارقام را به دو گروه منتسب کرد، که با توزیع و گروه بندی جغرافیایی ارقام مورد مطالعه تطابق داشت. در ضمن نتایج حاصل از تجزیه خوشه ایدر تجزیه به مولفه های اصلی نیز تایید شد. میزان 2=K برای گروه بندی دندروگرام در بررسی ساختار جمعیت با استفاده از مدل بیزی بدست آمد. برای شناسایی نشانگرهای مثبت مرتبط با صفات مورفولوژیک، تجزیه رگرسیون گام به گام بین داده های مولکولی به عنوان متغیرهای مستقل و صفات مورفولوژیک به عنوان متغیرهای وابسته انجام گرفت. آغازگرهای OPD-03 و OPD-05 با هر دو صفت وزن هزار دانه و تعداد ساقه فرعی مرتبط بودند. با توجه به اینکه همه مکان های مورد مطالعه بجز OPB-04 روی صفات مورد مطالعه موثر بودند، بنابراین احتمال دارد بتوان از این مکان ها همراه با اطلاعات مربوط به صفات مورفولوژیک در اصلاح کتان جهت شناسایی والدین مناسب برای تهیه جمعیت های در حال تفرق و تولید ارقام هیبرید استفاده کرد.