اثر پیش تیمارهای دمایی و محیط کشت بر کال زایی و باززایی تلاقی های مرکب ارقام پر محصول برنج با لاین قائم

با توجه به اهمیت بسیار بالای برنج در تامین غذای مورد نیاز بشر و همچنین افزایش رشد جمعیت جهان، بهبود ژنتیکی و افزایش تولید این گیاه زراعی مهم از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار است. یکی از روش های مهم در اصلاح گیاهان از جمله برنج استفاده از روش های مختلف کشت بافت نظیر کشت بساک می باشد. در جهت رسیدن به اهداف ذکر شده، در این آزمایش اثر پیش تیمارهای دمایی (T1=4o، T2=8o) به مدت 10 روز روی بساک های شش ترکیب ژنی مختلف از لاین پرمحصول برنج قائم مورد مطالعه قرار گرفته است. برای کالوس زایی از سه محیط کشت تغییر یافته N6 (N1،N2،N3) و برای باززایی از محیط کشت MS استفاده شد. نتایج نشان داد که میان ژنوتیپ ها، محیط کشت های تغییریافته N6، پیش تیمار دمایی و اثرات متقابل آنها تفاوت معنی دار در میانگین کالوس زایی وجود دارد (P<0/01). ترکیب ژنتیکی (دم سیاه/ قائم// فجر/ قائم) با اعمال پیش تیمار سرمایی 8 درجه سانتی گراد به عنوان مناسب ترین ژنوتیپ در کالوس زایی با میانگین 2/18% کالوس، تعیین شد. از میان محیط کشت های تغییر یافته N6 محیط کشت N1 (+N6 2،4-D 0.5mg/L-1 + NAA 2.5 mg/L-1 + Kin 0.5 mg/L-1 ) + 20 گرم در لیتر مالتوز و 30 گرم در لیتر ساکارز بهترین محیط کشت بود. بهترین باززایی کل را ترکیب ژنی (شصتک / قائم // نعمت/ قائم) با 3/23% گیاه آلبینو، از کالوس های انتقالی که پیش تیمار 8 درجه سانتی گراد اعمال شده بود تعیین شد. در این آزمایش 100% گیاهان باززایی شده آلبینو بودند. پیش تیمار 8 درجه سانتی گراد برای 10 روز مناسب ترین پیش تیمار برای القای کالوس و باززایی این ترکیب ها بود.