قاعده لطف از دیدگاه ابن ابی الحدید در شرح نهج البلاغه

از قواعد مهم دانش کلام، قاعده لطف است که متکلمان عدلیه در مباحث کلامی بسیاری از آن استفاده کرده اند. این قاعده که فرع بر مساله حسن و قبح عقلی است مورد توجه و استناد این دسته از متکلمین قرار گرفته است. نهج البلاغه از متون دینی است که مورد اهتمام دانشمندان شیعه و معتزله قرار گرفته است. ابن ابی الحدید از جمله دانشمندان معتزلی است که بر این کتاب شرحی نگاشته است. هر چند وی بیشتر به عنوان مورخ و ادیب شناخته می شود اما آثار کلامی او گواه بر دانش و تخصص او در علم کلام است. ابن ابی الحدید در شرح خویش در مباحث گوناگون به قاعده لطف استناد نموده است. این پژوهش نشان می دهد که ابن ابی الحدید ضمن تعریف و بیان گستره این قاعده و وجوب آن بر خدا، در 28 مورد برای اثبات دیدگاه خویش از این قاعده بهره برده است.