تحلیل تطبیقی جایگاه و کارکرد روایات سبب نزول در تفاسیر المنار و الفرقان

روایات و اخبار سبب نزول به عنوان یکی از منابع خارجی و به مثابه جهت دهنده کار مفسر در تعیین مراد خداوند از کلامش نقش مهمی دارد. روشن است که میزان تکیه بر سبب نزول در تفسیر از آیه ای به آیه دیگر و از مفسری به مفسری دیگر متفاوت است، برخلاف گذشته در تفاسیر امروزی مانند المنار و الفرقان نقش این روایات کم رنگ تر شده است. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی جایگاه و کارکرد روایات سبب نزول را در تفاسیر المنار و الفرقان به شکل تطبیقی کاویده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که به دلایلی همچون توجه به وحدت موضوعی سوره، عقل گرایی در فهم آیات، حجت نبودن گفتار صحابه و تابعان، اجتهاد آنان در روایات، نقل به معنی شدن روایات سبب نزول، ضعف سندی و متنی روایات، توجه به قاعده «العبره بعموم اللفظ لا بخصوص السبب»، خلط بین سبب و مصداق و دلایلی دیگر رویکرد این تفاسیر نسبت به روایات سبب نزول تقریبا منفی است. تبیین تاثیر این رویکرد در چگونگی و کیفیت نقل روایات سبب نزول و همچنین کارکرد این روایات در تفاسیر المنار و الفرقان از دیگر مسائلی است که در این تحقیق به آن پرداخته شده است.