تنوع ژنتیکی در ژرم پلاسم گلرنگ بانک ژن گیاهی ملی ایران

گلرنگ یکی از گیاهان مناسب برای تولید روغن در مناطق خشک است و با توجه به تغییرات اقلیم در چند سال گذشته مورد توجه قرار گرفته است. پایه ژنتیکی و ژرم پلاسم غنی برای اصلاح این گیاه ضرورت دارد. این تحقیق در سال 1390 با هدف بررسی تنوع ژنتیکی 345 نمونه از کلکسیون ژرم پلاسم گلرنگ بانک ژن گیاهی در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج انجام شد، نتایج اولیه نشان داد بسیاری از نمونه ها دارای مورفوتیپ های متنوع بودند و با جداسازی و تعیین مورفوتیپ ها، در مجموع 534 نمونه ژنتیکی به دست آمد که به صورت مشاهده ای مورد مطالعه قرار گرفتند. رنگ جام گل و میزان خارداری براکته مقادیر قابل توجهی از شاخص شانون را به خود اختصاص دادند. عملکرد دانه تک بوته، بزرگ ترین (62/85 درصد) و روز تا گلدهی (24/7) کوچک ترین، ضریب تغییرات را دارا بودند. در تجزیه به مولفه های اصلی، 13/56 درصد از تغییرات، توسط سه مولفه اول توجیه شد. مولفه های اول و دوم به ترتیب بیانگر اجزاء عملکرد و اجزاء رویشی بودند. تجزیه خوشه ایبه روشK means، با تشکیل پنج گروه، نمونه های مورد بررسی را از یک دیگر متمایزکرد. پراکنش مبداء نمونه های ژنتیکی در نمودار بای پلات حاصل از مقیاس بندی چند بعدی در برخی موارد با موقعیت جغرافیایی آن ها مطابقت داشت. به طور کلی نتایج نشان داد که در ژرم پلاسم گلرنگ تنوع قابل توجهی وجود دارد که می تواند در برنامه های به نژادی قابل استفاده باشد.