خوانش نشانه شناسانه نقوش جام های مارلیک (نمونه موردی: جام گاو بالدار و جام افسانه زندگی)

ارزش باستان شناسانه جام های مارلیک که در سال 1340 شمسی در منطقه رودبار استان گیلان کشف شده بر کسی پوشیده نیست. هنر فلزکاری استفاده شده دراین آثار نشان نبوغ هنرمندان آن عصر را دارد. اما در مطالعات انجام گرفته بر روی این جامها به نقوش به کار رفته بر روی این جامها توجه ویژه ای نشده است. از آنجا که این نقوش دارای رمزگان تصویری بسیاری هستند، سوژه مناسبی برای خوانش این تصاویر بر اساس دیدگاه های مختلف هنری هستند. بدین لحاظ در این پژوهش، دو جام گاو بالدار و افسانه زندگی مارلیک انتخاب گردیده تا با شناسایی ومعرفی این نقوش و تصاویر از دید نشانه شناسانه مورد خوانش قرارگیرند. این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی انجام گرفته و به دنبال پاسخگویی به این سوال است که رمزگان موجود در نقوش موجود در این دو جام دارای چه معانی هستند.
بدین لحاظ در ابتدا این جامها معرفی و نقوش روی آن شناسایی و معرفی گردیده سپس این نقوش جداسازی و رمزگشایی شدند. یافته های تحقیق نشانگر این است که دو جام انتزاعی و نشان از عالم دیگر دارند. در جام گاو بالدار نقش ( گاو و گل نیلوفر) در جام افسانه زندگی نقش ( درخت نخل) هر سه نشان از مقدس بودن دار ند. در جام گاو بالدار( گل نیلوفر) و در جام افسانه زندگی( روایت تولد تا مرگ) هر دو نمایش از آفرینش و زندگی است، همچنین در هردو جام اعتقاد زندگی پس از مرگ دیده می شود. در جام افسانه زندگی برتری دارد. نیروی شهوانی و مادی اشاره به انسان در روند این چرخه دارد و در جام گاو بالداربرتری نیروی معنوی جهت صعود به مراتب بالا دیده می شود.