تبیین نظریه فراتاریخ در اندیشه هانری کربن

هانری کربن (1903 1978.م) فیلسوف فرانسوی و نخستین مفسر غربی فلسفه سهروردی است. اندیشه های او مشتمل بر تاویل، پدیدارشناسی و «نظریه فراتاریخ» است. هدف پژوهش حاضر، شرح و بررسی این نظریه و تاثیر آن در بررسی وی از فلسفه و عرفان ایرانی- اسلامی است. در گستره مطالعات نظری درباره تاریخ، «فلسفه تاریخ» برگرفته از مطالعات فلسفی است و بر این اساس به بررسی تاریخ و حوادث آن میپردازد. بنظر کربن، گزارش تاریخ فلسفه، بر مبنای نظریه فلسفه تاریخ قابل بررسی نیست؛ زیرا نمیتوان حوادث آن را براساس ربط علی و معلولی توصیف کرد. اندیشه کربن در این مسئله مبتنی بر الهیات است و با رهیافت، نسبت تاریخ و انسان، ادوار حکمت ایران باستان، فلسفه اسلامی و بویژه فلسفه سهروردی (540 587 ه .ق) و عرفان را تفسیر کرده و حوادث آن را مسبوق به عالم مثال دانسته است. آموزه های ادموند هوسرل (1859 1928.م) و مارتین هایدگر (1889 1976.م)، او را در طرح نظریه فراتاریخ یاری کرده است. جستار حاضر نخستین تلاش برای بررسی و تحلیل نظریه فراتاریخ نزد هانری کربن خواهد بود.