سیاست و آموزش در دوره پهلوی دوم؛ بررسی موردی علل، چگونگی و فرایند تغییر مباحث و مصوبات شورای عالی فرهنگ:1320 1332
نویسنده:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
با اشغال ایران توسط متفقین در شهریور 1320و خروج رضاشاه از ساختار قدرت سیاسی، گسستی در روند تکوین دولت مطلقه در ایران پدید آمد و منابع تمرکزیافته قدرت تا اندازه زیادی پراکنده شدند. در فضای سیاسی اجتماعی جدید که از سیطره شاه و دربار بر جریان فرهنگ بهویژه آموزش کاسته شد، شورای عالی فرهنگ نیز بهعنوان یکی از مهمترین نهادهای رسمی تصمیمگیر و ناظر عرصه آموزش از این فضا تاثیرات زیادی پذیرفت و تغییراتی در محتوای مباحث و مصوبات آن پدید آمد.
پرسش مقاله حاضر این است که علل، زمینه ها و پیامدهای تغییر محتوای مباحث و مصوبات شورای عالی فرهنگ از شهریور 1320 تا مرداد 1332 چه بود؟ در پاسخ میتوان گفت باوجود حفظ و تداوم ساختار به ارث رسیده شورا از دوره رضاشاه ساختاری که برای سیطره کامل حکومت پهلوی و دولت بر امر آموزش ایجاد شده بود تحت تاثیر تحولات سیاسی و اجتماعی و فضای نسبتا باز و منتقدانه دوره پس از رضاشاه و بازیابی نسبی جایگاه نهادی دولت و مجلس شورای ملی، تا حدودی از دامنه اثرگذاری کنشگران سیاسی بر آموزش در حمایت از سیاستهای دربار کاسته شد. در این فضا، افرادی با گرایشهای سیاسی و فکری گوناگون (اسلامی، ملیگرا و چپگرا) وارد شورا شدند و فرصتی برای نقشآفرینی در تهیه و تصویب موضوعاتی متفاوت از دوره های قبل در زمینه آموزش پیدا کردند. فضای سیاسی اجتماعی حاکم بر جامعه از جمله فعالیتهای احزاب و تشکلهای گوناگون سیاسی و اجتماعی و مطبوعات نیز در این زمینه بیتاثیر نبود.
پرسش مقاله حاضر این است که علل، زمینه ها و پیامدهای تغییر محتوای مباحث و مصوبات شورای عالی فرهنگ از شهریور 1320 تا مرداد 1332 چه بود؟ در پاسخ میتوان گفت باوجود حفظ و تداوم ساختار به ارث رسیده شورا از دوره رضاشاه ساختاری که برای سیطره کامل حکومت پهلوی و دولت بر امر آموزش ایجاد شده بود تحت تاثیر تحولات سیاسی و اجتماعی و فضای نسبتا باز و منتقدانه دوره پس از رضاشاه و بازیابی نسبی جایگاه نهادی دولت و مجلس شورای ملی، تا حدودی از دامنه اثرگذاری کنشگران سیاسی بر آموزش در حمایت از سیاستهای دربار کاسته شد. در این فضا، افرادی با گرایشهای سیاسی و فکری گوناگون (اسلامی، ملیگرا و چپگرا) وارد شورا شدند و فرصتی برای نقشآفرینی در تهیه و تصویب موضوعاتی متفاوت از دوره های قبل در زمینه آموزش پیدا کردند. فضای سیاسی اجتماعی حاکم بر جامعه از جمله فعالیتهای احزاب و تشکلهای گوناگون سیاسی و اجتماعی و مطبوعات نیز در این زمینه بیتاثیر نبود.
کلیدواژگان:
زبان:
فارسی
صفحات:
57 تا 80
لینک کوتاه:
magiran.com/p1778112
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 1,390,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!