مقایسه تمرین های کنترل حرکتی مهره ها و تمرین های عمومی در پایداری استقامتی ناحیه کمری لگنی در بیماران کمردرد مزمن غیراختصاصی

در زمینه ارجحیت تمرین های کنترل حرکتی به تمرین های عمومی در درمان کمردرد مزمن غیراختصاصی اختلاف نظر وجود دارد. برخی از مطالعات مرور سیستماتیک این تمرین ها را نسبت به مراقبت های عمومی پزشکی موثرتر می دانند، ولی این تفاوت در مقایسه با سایر درمان های فیزیوتراپی مطرح نیست. این موضوع در حالی است که برخی مطالعات بیانگر اثر یکسان این دو نوع تمرین ورزشی هستند. در این مطالعات بهبود ایجادشده به آثار مثبتی که در اثر ورزش های فیزیکی ایجاد می شود استناد داده می شود، نه بهبود پایداری ستون مهره ها. مقایسه این دو نوع تمرین بر اساس متغیرهای مختلفی چون درد و... انجام شده است. از آنجا که تمرین های کنترل حرکتی مدعی افزایش پایداری ستون مهره ها هستند، هیچ مطالعه ای یافت نشد که تمرین های پایداری دهنده تنه را با تمرین های دیگر بر اساس آزمون های استقامت پایداری تنه سنجیده باشد. بنابراین در این پژوهش، آزمون های استقامت پایداری ناحیه کمری لگنی برای ارزیابی انتخاب شدند. هدف مطالعه حاضر مقایسه تمرین های پایداری دهنده تنه و تمرین های عمومی در بیماران کمردرد مزمن بر اساس بررسی پایداری ناحیه کمری لگنی با سه آزمون استقامتی است.
این مطالعه در بخش فیزیوتراپی بیمارستان رسول اکرم (ص) وابسته به دانشگاه علوم پزشکی ایران و آزمایشگاه کنترل حرکت دانشکده علوم توانبخشی این دانشگاه انجام شده است. 43 بیمار مبتلا به کمردرد مزمن غیراختصاصی (18 تا 60 ساله) بر اساس ترتیب ورود به مطالعه در یکی از گروه های تمرین های کنترل حرکتی و تمرین های عمومی قرار داده شدند. معیارهای ورود به مطالعه داشتن کمردرد به مدت بیش از سه ماه، شدت درد بین 3 تا 6 در مقیاس دیداری درد و داشتن سن 18 تا 60 سال بود. معیارهای خروج از مطالعه داشتن سابقه پاتولوژی یا نارسایی در اندام تحتانی مانند سرطان، بیماری های التهابی، پوکی استخوان شدید، آرتریت یا بیماری های استخوانی بود. تایید داشتن کمردرد غیراختصاصی در بیماران بر اساس معاینه بالینی و شواهد پاراکلینیکی مانند ام.آر.آی بود. متغیر اصلی سنجش، سه آزمون استقامت پایداری کمری لگنی شامل خم کننده تنه، راست کننده تنه و پل جانبی بود. مدت زمانی که بیمار توانایی حفظ بدن در وضعیت آزمون را داشت به عنوان امتیاز آزمون در نظر گرفته می شد. درد و ناتوانی نیز به عنوان متغیر ثانویه در دو مقطع قبل از شروع و پایان برنامه اندازه گیری شدند. در ابتدا برای هر دو گروه یک تمرین گرم کردن در نظر گرفته شد. برای بیماران هر دو گروه برنامه تمرینی 16 جلسه ای طراحی شد. تمرین ها سه بار در هفته انجام شد. در تمرین های گروه کنترل حرکتی بر بازآموزی انقباض عضلات پایداری دهنده مرکزی و در تمرین های گروه عمومی بر تقویت عضلات گلوبال تنه تاکید شد.
در شروع مطالعه، بین دو گروه از لحاظ متغیرهای مدت انجام آزمون (0/42=P تا 0/69=P)، درد (0/61=P) و ناتوانی(0/97=P) اختلاف معنی داری وجود نداشت. پس از پایان مداخله، زمان نگه داشتن آزمون ها در گروه ها افزایش یافت (P=0/001 تا P=0/011). برای تمرین های کنترل حرکتی (P=0/001 تا P=0/029) برای تمرین های عمومی و درد (P<0/001) و ناتوانی (P<0/001) کاهش یافت. افزایش زمان نگه داشتن آزمون ها (P=0/23 تا P=0/36) و کاهش درد (P=0/73) و ناتوانی (P=0/16) بین دو گروه معنی دار نبود.
گرچه ادعا می شود تمرین های پایداری دهنده باعث افزایش پایداری ستون مهره ها می شود، ولی نبود تفاوت آماری نتایج دو گروه در مطالعه حاضر می تواند نشانه اختصاصی نبودن تمرین های پایداری دهنده برای افزایش پایداری، تاثیر یکسان هر دو نوع تمرین بر بهبود پایداری و یا حتی کم بودن حساسیت آزمون ها در اندازه گیری تغییرات پایداری در دو گروه پس از مداخله و در این حجم نمونه باشد. بر اساس یافته ها می توان گفت که در درمان کمردرد مزمن غیراختصاصی، تمرین های کنترل حرکتی نسبت به تمرین های عمومی از لحاظ بهبود عملکرد آزمون های استقامت پایداری کمر و لگن و کاهش درد و ناتوانی بیماران ترجیحی ندارد.