اثر تنش دمای پایین بر ویژگی های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی برخی ژنوتیپ های شبه لیموی موجود در شمال کشور

در این پژوهش آسیب پذیری شش ژنوتیپ بومی شبه لیمو (شماره 6-1) در کنار ارقام متحمل (انشو) و حساس (پرشین لایم) به دمای پایین، در شرایط کنترل شده تنش دمای پایین (3، 0، 3- و 6-)، بر اساس آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با مقایسه میانگین توکی، مورد مطالعه قرار گرفت. تجزیه واریانس داده ها نشان داد که برهمکنش ژنوتیپ ودما بر نشت یونی، آب گزیدگی برگ، پراکسیداسیون لیپید، محتوی پرولین و ظرفیت آنتی اکسیدانی معنی دار گردید. این در حالی است که برهمکنش دما و ژنوتیپ بر صفات کربوهیدرات کل، کلروفیل a، b، کل و کارتنوئیدها معنی دار نبود. بیشترین مقدار نشت یونی (با میانگین %628/91)، آب گزیدگی برگ (با میانگین%3/99) و واکنش پراکسیداسیون لیپید (بامیانگین 32/3 میکروگرم درگرم وزن تربرگ) در شاهد حساس پرشین لایم در دمای 6- درجه سانتی گراد ثبت گردید. در مقابل، بیشترین محتوی پرولین (006/32 میلی گرم در گرم وزن تر برگ) و ظرفیت آنتی اکسیدانی (36/73%) در شاهد متحمل انشو در دمای 3- درجه سانتی گراد مشاهده شد. صفات کربوهیدرات کل، کلروفیل a و کل فقط تحت تاثیر عامل ژنوتیپ قرار گرفتند. بیشترین مقدار کلروفیل a (با 359/2 میلی گرم درگرم وزن تر برگ) و کلروفیل کل (932/2 میلی گرم درگرم وزن تر برگ) و بالاترین محتوی کربوهیدرات کل (486/33 میلی گرم در گرم وزن تر برگ) در شاهد متحمل انشو مشاهده شد. لازم به ذکر است که در بین ژنوتیپ های بومی شبه لیموی مورد مطالعه تحت تنش دمای پایین نیز واکنش های متفاوتی ثبت گردید. به طوری که بعد از شاهد متحمل انشو، ژنوتیپ بومی شبه لیموی شماره 6 در مقابل تنش دمای پایین مقاومت بهتر نشان داد.