ارزیابی و پهنه بندی خطر زیست محیطی فلزات سنگین خاک با استفاده از شاخص های آلودگی در اراضی زراعی جنوب تهران

فلزات سنگین گروهی از عناصر هستند که در غلظت‏های بالاتر از حدود استانداردهای زیست محیطی به عنوان آلاینده شناخته می‏شوند. شاخص‏های آلودگی امکان مقایسه بین آلودگی ناشی از فلزات سنگین مختلف ناشی از فعالیت‏های انسانی را فراهم می‏نمایند. لذا این تحقیق به منظور ارزیابی و تهیه نقشه های پراکنش مکانی خطر زیست محیطی فلزات سنگین با استفاده از شاخص‏های آلودگی در اراضی زراعی جنوب تهران انجام شد. در این تحقیق از حدود 2000 هکتار از اراضی زراعی در محدوده نهر فیروزآباد در جنوب تهران، تعداد 175 نمونه خاک با فواصل 300 متر انتخاب گردید. از روش وزن دهی عکس فاصله جهت پهنه بندی منطقه از لحاظ شاخص‏های زمین انباشت، فاکتور آلودگی، بارآلودگی و پتانسیل خطر زیست محیطی استفاده شد. بیشترین مقدار میانگین شاخص‏های زمین انباشت و فاکتور آلودگی مربوط به عنصر سرب بود. نتایج نشان داد که 86 درصد از نمونه های خاک مورد مطالعه از لحاظ شاخص‏های مذکور آلوده به سرب می‏باشند. نقشه های پهنه بندی شاخص‏های بار آلودگی و پتانسیل خطر زیست محیطی (شاخص‏های جامع آلودگی خاک به تمام فلزات سنگین) مبین آلودگی تمام سطح منطقه می‏باشد. براساس شاخص پتانسیل خطر زیست محیطی، حدود 98 درصد از سطح منطقه مورد مطالعه (1857 هکتار) در کلاس خطر قابل توجه و حدود 2 درصد از سطح منطقه (33 هکتار) در کلاس خطر بسیار زیاد قرار گرفتند.